چکیده:
مسئله هدف خلقت انسان و رابطه آن با عالی ترین نوع بندگی از جمله مسائلی است که بررسی، تبیین و به کارگیری آن در زندگی هر انسان نقش اساسی ایفا می کند. زیرا از یک سو اگر هر شخص بداند که خداوند به چه منظور نعمت وجود را به او ارزانی داشته و در حقیقت هدف خداوند از خلقت انسان را بداند، آنگاه جایگاه خود را می یابد و با قلبی آرام به عبودیت ( بندگی) پروردگار عالمیان می پردازد. و از سوی دیگر به دلیل این که عبودیت را (چون هر چیز دیگری) کمالی است، آگاهی از عالی ترین نوع بندگی و عبودیت نیز انسان را به کمال مطلوب می رساند. و کمال مطلوب یعنی رسیدن به بالاترین جایگاهی که خداوند انسان را برای آن آفریده است و این یعنی نهایت سعادت هر انسان.
هدف از ارائه این مقاله، تبیین همین موضوع و عرضه آن به جامعه ی اسلامی است. در این مقاله، ابتدا با بیان آیه (وما خلقت الجنّ والانس الّا لیعبدون)(ذاریات/ 56) مفهوم و معنای دقیق عبارت “ لیعبدون “ با دو رویکرد بررسی شده است: رویکرد روایی و رویکرد ناظر به متن. در این دو رویکرد سوالاتی مطرح شده و اذعان داشته شده که پاسخ به این سوالات و کشف رابطه ی میان آن ها به نتیجه گیری بهتر کمک می کند. سپس با استفاده از روایات (به عنوان فرضیه های معقول) به سوالات مطرح شده پاسخ داده شده و در پایان با در کنار هم گذاشتن این پاسخ ها، نتیجه گرفته شده که هدف خلقت انسان، بندگی و عالی ترین نوع بندگی تواضع در مقابل مقام خلیفه اللهی 14 معصوم (علیهم السلام) است.
خلاصه ماشینی:
"حال در اینجا سوال مطرح می شود و آن این که: اگر عبادت و همچنین سجده مخصوص خداوند است پس چرا خداوند در آیه مبارکه 34 سوره بقره پس از ذکر داستان خلقت حضرت آدم (علیه السلام)، به ملائکه امر به سجده بر انسان کرد؟ آیا حضرت آدم (ع) از مقام ویژه ای برخوردار بود یا خداوند هدف ویژه ای از این دستور داشت؟ با در کنار هم گذاشتن سوالاتی که در رویکرد اول و رویکرد دوم مطرح شد، می توان به نتایجی دست یافت که برای رسیدن به این نتایج ابتدا لازم است به سوالاتی ذیل آیات 30 تا 35 سوره مبارکه بقره پاسخ داده شود.
( تأثیر عبادات در پالایش روح، در روایات اسلامی این مسأله در روایات اسلامی بازتاب بسیار وسیع و گسترده ای دارد که به گوشه ای از آن، در ذیل اشاره می شود، و شرح تمام آن در خور کتاب مستقلی است: 1 ) در تمام روایاتی که سخن از فلسفه احکام به میان آمده، اشاره به تأثیرعبادت در تهذیب نفوس و پالایش روح و صفای دل شده است؛ از جمله، در کلمات قصار امیرمؤمنان علی علیه السلام آمده است: «فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک، والصلوة تنزیها عن الکبر و الزکاة تسبیبا للرزق، و الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق؛ خداوند ایمان را برای تطهیر دل از شرک واجب فرموده، و نماز را برای پاک شدن از تکبر، و زکات را سبب روزی قرار داده، و روزه را وسیله ای برای پرورش اخلاص بندگان .."