چکیده:
یکی از راههای مطالعۀ تغییرات زبانی جامعه، مطالعۀ محصولات فرهنگی جامعه از قبیل داستانها، رمانها، تولیدات موسیقیایی، فیلمها و سریالهاست. از مقولات مورد توجه رسانهها، که در بازنماییها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و بهطور ویژه بازنمایی جنسیتی زنان است. بازنمایی زن در فرهنگهای مختلف متفاوت بوده و نحوۀ به تصویر کشیدن زن متأثر از نگاه خاص یک فرهنگ به نقش و جایگاه او در آن فرهنگ است. هدف از انجامدادن این تحقیق، مطالعۀ شیوۀ بازنمایی زن در سریال شهرزاد از منظر زبانشناسی اجتماعی است. به این منظور، سکانسهایی از سریال که در ارتباط وثیقتری با موضوع تحقیق، یعنی تعامل زبانی مبتنی بر جنسیت، هستند انتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل نشانهشناختی سهسطحی بارت، نحوۀ بازنمایی زن، همچنین جایگاه زبانی زنان در برابر مردان از منظر زبانشناسی اجتماعی تحلیل شده است. نتایج بهدستآمده، نشان میدهد که در این سریال شاهد بازنمایی از نوع کنترل زبانی زنان، فرادستی زبانی مردان در برابر فرودستی زبانی زنان، فرودستی ناشی از غیاب زبانی زنان و همچنین جنسیتزدگی در مراودات زبانی هستیم که این بازنمایی مبتنی بر ایدئولوژی و گفتمان مردسالاری در جامعه است.
خلاصه ماشینی:
به این منظور، سکانس هایی از سریال که در ارتباط وثیق تری با موضوع تحقیق ، یعنی تعامل زبانی مبتنی بر جنسیت ، هستند انتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل نشانه شناختی سه سطحی بارت ، نحوة بازنمایی زن ، همچنین جایگاه زبـانی زنـان در برابـر مـردان از منظـر زبـان شناسـی اجتمـاعی تحلیـل شـده اسـت .
در این پـژوهش ، سـعی بـر آن اسـت کـه بـه مطالعـۀ جایگاه زبانی زنان در برابر مردان در گفت وگوهای گوناگون زنـان و مـردان و همچنـین مطالعـۀ چگونگی بازنمایی زنان در سریال شهرزاد از منظر زبان شناسی اجتماعی پرداخته شود.
محمدی اصل (١٣٨٩) معتقد است کـه ایـن باور در فرهنگی ریشه دارد که به دو طریق مانع مشارکت کامل سیاسـی زنـان مـی شـود: یکـی تقبیح دخالت زن در هنر یا علـم حکومـت و تـدبیر و دیگـری ممانعـت از حضـور او در جریـان تخصیص قدرت به آحاد جامعه و توجیه آن ، کـه در مـورد اخیـر، قـدرت از حکومـت در عرصـۀ عمومی فراتر می رود و نه تنها تدبیر منزل را دربر می گیرد، که حتی جلوه های بدیع سیاسـت بـه 1.
باید تأکید کرد که هـر محصـول یـا تولیـد رسانه ای ، به ویژه تولیدات رسانه های تصویری ، اعم از خبر، مستند و حتی سخنرانی یا مراسم دعا و نیایش ، با واقعیت آن ها بسیار متفاوت اند و درواقع ، در فراینـد ارتباطـات رسـانه ای ، رسـانه بـه بازنمایی واقعیت اقدام می کند و به طور حتم ، معنای تولیدی در این فرایند، معنـای تولیـدشـدة رسانه به شمار می رود نه آنچه در واقعیت وجود دارد و رسـانه همـواره در ایـن فراینـد خنثـی و بی طرف نیست .