چکیده:
ﯾﮑﻲ از آﯾﺎﺗﯽ ﮐﻪ وﻫﺎﺑﯿﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ آن، ﺣﮑﻢ ﺑﻪ ﺷﺮک دﯾﮕﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ، آﯾﻪ ۱۹۴ ﺳـــﻮره اﻋﺮاف؛(انّ الّذین تدعون من دون الله عباد امثالکم) اﺳـــﺖ. در اﯾﻦ ﻧﻮﺷــﺘﺎر ﺳــﻌﯽ ﺑﺮ آن اﺳــﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ «دﻋﺎء» و ﻧﯿﺰ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮم «ﻣﻦ دون اﻟﻠﻪ» و «ﻋﺒﺎدت» ﺑﻪ ﺷــﺒﻬﺎت وﻫﺎﺑﯿﺖ ﭘﺎﺳــﺦ داده ﺷــﻮد. ﺑﺮﺧﻼف ادﻋﺎی وﻫﺎﺑﯿﺖ، ﺻﺮف ﻫﺮ درﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮐﻪ از ﺳﻮی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان و ﺻﺎﻟﺤﺎن علیهم السّلام صورت ﻣﯽﮔﯿﺮد، ﻣﺘﺮادف ﻣﻌﻨﺎی ﻋﺒﺎدت ﻧﯿﺴـﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﺮک ﻋﺒﺎدی ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﯽﮔﺮدد؛ پس وﻫﺎﺑﯿﺖ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﻣﺒﻨﺎی ﺻﺤﯿﺤﯽ ﻧﺪارد.
خلاصه ماشینی:
نتیجه وهابیت با استفاده از آیه 194سوره اعراف، با تعاریف نادرست از دعا و عبادت، مسلمانان را مشرک میدانند و آیات مشرکان را بر آنها حمل میکنند؛ در حالی که با توجه به آیات قرآن، بین دعا و عبادت رابطه تساوی برقرار نیست و در همه جا نمیتوان لفظ دعا را بر عبادت اطلاق کرد؛ همان طور که فهم سلف و مفسران نیز بر همین مبنا است؛ بنابراین دعای غیرخدا، توسل و درخواست از غیرخدا همیشه عبادت و شرک نیست، بلکه فقط با اعتقاد به ربوبیت و الوهیت، عبادت و شرک تحقق مییابد.
3-5- نقد و بررسی نظر وهابیت در معنای عبادت برخی از مفسران اهل سنت تصریح دارند که اعتقاد به ربوبیت و الوهیت مخضوع له (معبود) در معنا و حقیقت عبادت، داخل است، اگر چه این اعتقاد، باطل و موهوم باشد؛ مانند اعتقاد در این آیات و امثال آن، الوهیت حقتعالی، دلیل بر لزوم عبادت اوست و حقتعالی با اثبات الوهیت خود و نفی الوهیت غیر، عبادت خود را واجب میکند؛ بنابراین فهمیده میشود که در عبادت، اعتقاد بر الوهیت لازم است.
3- تعریف وهابیت برخلاف قول علمای لغت است که معنای عبادت را غایت خضوع بیان کردهاند (و نه غایت حب)؛ بنابراین وهابیت باید دلیلی برای قرار دادن این قید در تعریف اقامه کنند؛ همچنین این مسأله برخلاف منهج ظاهرگرایی وهابیت است، علاوه این که مسلمانان با شنیدن لفظ عبادت، مفهوم پرستش خداوند در ذهنشان متبادر میشود.
آیات فراوانی در شرک و کفر بودن دعاء غیر الله وجود رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420.