چکیده:
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که از دل جریان زبانشناسی انتقادی دهه 1970 میلادی برخاست و توانست در تحلیل گفتمانهای خبری و آشکارسازی روابط ایدئولوژیک حاکم بر آنها بسیار موفق عمل کند. تحلیل انتقادی اخبار و محصولات رسانهای یکی از پربسامدترین و پربازدهترین شاخه های تحلیل گفتمان انتقادی بوده است. در پژوهش حاضر رویکرد جدیدی به تحلیل اخبار با عنوان الگوی معناشناختی ارزشگذاری ارائه میشود که بیشتر رهیافتی معناشناختی دارد و میتواند متون خبری را در سطوح تازهای مبتنی بر ویژگی های معنایی تحلیل نماید. در مقاله حاضر، ضمن معرفی این رویکرد نوین، یک نمونه خبر از روزنامه واشنگتن پست با موضوع پرونده هستهای ایران و مذاکرات ایران با کشورهای غربی نیز در این چارچوب تحلیل میگردد تا میزان کفایت این انگاره در عمل نیز به نمایش گذاشته شود. پژوهش حاضر ضمن معرفی ویژگیهای انگاره ارزشگذاری، در پی آن است که مشخص کند کاربرد این انگاره چه ارزش افزودهای را به تحلیلهای انتقادی اخبار میافزاید. یافتههای تحقیق نشان داد که با توجه به ویژگیهای معناشناختی، به ویژه در چارچوب معناشناسی ارزشگذاری وایت (2006)، میتوان سطوح تحلیل تازهای به تحلیلهای انتقادی افزود و با توجه به مواردی مانند تاثیر عاطفی، بهادهی و داوری به تحلیل نقش معنایی عناصر زبانی در تحلیل گفتمان پرداخت. در شرایطی که تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکردی رایج و متداول در عرصه تحلیل کلام مطرح است، انگاره هایی همچون الگوی معرفی شده در پژوهش حاضر می تواند راهگشای پژوهش های کلامی آتی باشد.
Critical Discourse Analysis (CDA), an approach rooted in critical linguistics movement of 1970s, is a fruitful framework for analyzing journalistic discourse and crystalizing power and ideological relations behind the media. News analysis has been known as one of the most frequent trends within CDA. In this article, a new theoretical framework for news analysis, known as evaluative semantics (White, 2006), has been introduced. This framework is essentially a semantic one and influential in analyzing news from a new perspective. In this research, besides introducing the above-mentioned model, a sample news text taken from the Washington Post about Iran’s nuclear dossier has been analyzed. The main aim of this research is to study major features of this framework and to scrutinize the potential value it adds to CDA analysis of news texts. Therefore, it is recommended that evaluative semantics model (White, 2006) is competent in adding new areas of research into media analysis within CDA general approach, considering features such as affect, judgment and appreciation in news texts , and clarifying some hidden aspects of media products. The findings of this research can be both inspiring for CDA researchers and unveiling some linguistic and semantic aspects of Western media against Iran’s nuclear dossier. Considering the growing prominence of CDA in text analysis, introducing new trends such as one represented in this article can pave the way for further studies.
خلاصه ماشینی:
به اين منظور، بخش هايي از خبر منتشر شده در روزنامه واشنگتن پست درباره برنامه هسته اي ايران در چارچوب الگوي مورد نظر وايت ٧ (٢٠٠٦) تحليل ميشود تا نشان دهيم انگارة مذکور براي تحليل سطوح نامکشوف در ساير الگوهاي تحليل گفتمان انتقادي از 1-Van Dijk, T.
٣. روش تحقيق 67 روش انجام پژوهش حاضر به شيوه تحليلي توصيفي است که طي آن ضمن توصيف الگوي معناشناختي ارزش گذاري وايت (٢٠٠٦) يک نمونه خبر از يک روزنامه معتبر بين المللي به شيوه هدفمند گزينش شده و يافته هاي الگوي مورد نظر در تحليل محتواي آن خبر به کار گرفته ميشود.
هرچند وايت در آثار متعددي اين الگو را معرفي نموده ؛ اما مشخصا در مقاله اي با عنوان «معناشناسي ارزش گذاري و موضع گيري ايدئولوژيک در گفتمان مطبوعاتي ـ چارچوبي جديد براي تحليل »٢ که به عنوان فصلي از کتاب «انتقال 1-Major powers and Iran hold 'constructive' talks 2-Evaluative semantics and ideological positioning in journalistic discourse a new framework for analysis 2 ايدئولوژي از طريق متن و تصوير: ده مطالعه انتقادي »١ و به ويراستاري اينگرلاسن (٢٠٠٦) منتشر گرديده است ، چارچوب موسوم به «انگارة ارزش گذاري »٣ را با تفصيل بيشتري بيان ميکند.
٥. الگوي معناشناختي ارزش گذاري وايت : اجزاء الگو و کاربست - هاي تحليلي وايت در چارچوب پيشنهادي خود براي تحليل ارزش گذاري در اخبار، برخي گزينه - 70 ها و امکانات زباني را که ميتوانند به عنوان سازوکارهاي انتقال و نمايش موضع - گيريهاي گرايشي به حساب آيند معرفي ميکند، ساز و کارهايي که توسط آن ها مخاطب نسبت به يک نظرگاه خاص ، ديد مثبت يا منفي پيدا ميکند.