چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی _ رفتاری بر خشم و بهزیستی روان شناختی دختران پرخاشگر بود.
روش: این پژوهش به شیوه ی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی زندانیان حاضر در بند نسوان زندان مرکزی شهر اردبیل در سال 1393 تشکیل می دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 30 نفر از دخترانی که در پرسشنامه ی خشم حالت _ صفت اسپیلبرگر نمره های بالایی داشتند انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، درمان شناختی _ رفتاری را طی 8 جلسه دریافت نمودند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی خشم حالت _ صفت اسپیلبرگر و پرسشنامه ی بهزیستی روان شناختی ریف استفاده شد. داده ها با روش آماری کورایانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: یافته ها نشان داد که فرضیه های پژوهش مبنی بر تاثیر درمان شناختی _ رفتاری بر خشم و بهزیستی روان شناختی دختران پرخاشگر مورد تایید قرار گرفته است و دختران گروه آزمایش نسبت به دختران گروه کنترل در پس آزمون به طور معناداری، خشم کمتری و بهزیستی روان شناختی بیشتری داشتند.
نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که درمان شناختی _ رفتاری در کاهش خشم و افزایش بهزیستی روان شناختی دختران پرخاشگر تاثیر معناداری دارد.
خلاصه ماشینی:
از جمله بر کاهش پرخاشگری و هیجانخواهی رزمیکاران زن (اکبری، ثقتی و محمدزاده، 1394)، کاهش پرخاشگری دانشآموزان دختر پرخاشگر (صداقت، مرادی و احمدیان، 1393)، کاهش خشم و نشخوار خشم در زندانیان (خانی و حسینیانسراجهلو، 1393)، کاهش مولفههای خشم از جمله خشم حالت، خشم صفت، کنترل برونریزی خشم و کنترل درونریزی خشم در مبتلایان به ضربه سر (رحیمیاحمدآبادی، آقامحمدیانشعرباف، مدرسغروی و کارشکی، 1393)، کاهش خشم و خردهمقیاسهای آن اعم از ناکامی و پرخاشگری کودکان دچار اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی (مودی، علیزاده، غباری و سلیمانی، 1393)، کاهش پرخاشگری زنان مبتلا به سرطان پستان (علیپور، علیاکبریدهکردی و شریفیساکی، 1393)، کاهش پرخاشگری واکنشی کلامی و رابطهای کودکان (رجبی، نجفی و رضایی، 1392)، کاهش پرخاشگری نوجوانان پسر مقطع دبیرستان (کرمیبلداچی، بهارلو، زارعی و ثابتزاده، 1392)، کاهش خشم رانندگی، ابراز پرخاشگرانه خشم رانندگی و افزایش ابراز انطباقی _ سازنده خشم رانندگی (کاظمینی، قنبریهاشمآبادی، مدرسغروی و اسماعیلیزاده، 1390)، کاهش میزان پرخاشگری و افزایش مهارت کنترل خشم در نوجوانان (حاجتی، اکبرزاده و خسروی، 1387)، افزایش کنترل خشم دانشجویان دوره کارشناسی (اکداس میترانی 2 ، 2010)، کاهش خشم، افسردگی و افزایش عزتنفس دانشآموزان (ویتلی 3 و همکاران، 2009)، افزایش کنترل تکانههای خشم و پرخاشگری، کاهش رفتارهای وابسته به خشم و کاهش خشونت Grant.
با توجه به پژوهشهای انجام گرفته و با در نظر گرفتن پیامدهای منفی جسمانی، روانی و اجتماعی ناشی از پرخاشگری، پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی _ رفتاری بر کاهش خشم و افزایش بهزیستی روانشناختی دختران پرخاشگر اجرا شد.
بنابراین، با توجه به یافتههای این پژوهش پیشنهاد میشود که از درمان شناختی _ رفتاری در مداخلات مربوط به کاهش خشم و افزایش بهزیستی روانشناختی دختران پرخاشگر استفاده شود.