چکیده:
حقوق بشر و تجارت از مقولاتی هستند که امروزه عملکرد بسیار تاثیرگذاری بر حیات بشر دارند. مقررات تجارت آزاد، رفاه مادی را در سرلوحه اهداف عالیه خود قرار داده است و برای رسیدن به آن و سایر اهدافش موافقتنامههای متعددی را وضع نموده است. امروزه ساختار پیچیده و عملکرد بسیار وسیع این سازمان باعث گردیده است تا جوانب دیگری از نظام بینالمللی از آن تاثیر پذیرد. از جمله این تاثیرات در حوزه حقوق بشر میباشد که به نظر میرسد در ابتدا با تجارت آزاد دارای اهداف و اصول مشابهی بوده و حتی در مواردی نیز تکمیل کننده یکدیگر میباشند. همه دولتهای عضو سازمان تجارت جهانی مقررات حقوق بشری را پذیرفته و تصویب نمودهاند و باید به آن پایبند باشند. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی یافتیم که مقررات تجارت آزاد و حقوق بشر فیالواقع در پی دستیابی به هدفی واحد هستند، اگرچه سازوکارهای متفاوتی دارند. و در مواردی از قبیل حق برسلامتی، برخورداری از محیط زیست سالم، حق بر غذا و ... به نظر میرسد تعارضاتی وجود دارد و اقدامات دولتها در راستای تجارت آزاد سبب نقض بخشی از حقوق بشر میگردد. در نتیجه سازمان تجارت جهانی میبایستی اصلاحات لازم و تجدیدنظرهای اساسی در موافقتنامههای خود ایجاد نموده و آنها را حداقل با جنبههای اقتصادی حقوق بشر همراه سازد. و دولتهای عضو سازمان و خود سازمان بعنوان تابعان حقوق بینالملل نسبت به تعهدات خود پایبند بوده و خود را ملزم به رعایت آنها بدانند.
Human rights and trade are categories which today have a very influential effect on human life. Free trade regulations have put material well-being at the top of its high goals and to achieve it and its other goals has made several agreements. Today it has made the complex structure and the vast performance of this organization to be influenced by other aspects of the international system from it. One of these effects is in the field of human rights which seems initially, has the same goals and principles with free trade, and even in some cases, they complement each other. All member states of World Trade Organization human rights regulations accepted and have passed and they must adhere to it. In this research, descriptive-analytic method we found the free trade regulations and human rights are actually in the pursuit of a single goal, although they have different mechanisms. And there seems to be conflicts in some cases such as the right to freedom, the enjoyment of a healthy environment, the right to food and... and the actions of governments in the context of free trade causing to be violated is a part of human rights. As a result, World Trade Organization it should create the necessary amendments and fundamental revisions in their agreements and they bring them at least with the economic aspects of human rights. And the member states of the organization and the self-organization as international law followers committed to its obligations and bound to know their compliance with them.
خلاصه ماشینی:
"تعهدات دوگانه دولتها در مقابل حقوق بشر و مقررات تجارت آزاد، آنها را در وضعیتی قرار داده است که بهزعم برخی از اقتصاددانان و حقوقدانان باعث گردیده نگاهها و عقاید نسبت به مقررات سازمان در مواجهه با حقوق بشر متحول گردیده و اظهار دارند که این دو مجموعه قواعد لازم و ملزوم یکدیگرند و باید نسبت به هم همپوشانی لازم را داشته باشند و به نحوی تکمیل کننده یکدیگر باشند و از سوی دیگر عدهای نیز معتقد به انفکاک و جدایی این دو از همدیگر و در مواردی نقض شدید حقوق بشر با اجرای مقررات تجارت آزاد باشند از قبیل حوزه محیط زیست، مالکیت فکری، حق برسلامتی.
با یک نگاه اجمالی به موافقتنامههای سازمان، در مییابیم که نامی از حقوق بشر در اسناد آن سازمان دیده نمیشود اما به مسائلی اشاره شده است که با اندکی تأمل و موسعنگری میتوان آنها را در دایره حقوق بشر قرارداد و این موضوع در مقدمه موافقتنامههای سازمان ملموستر بوده و حاوی تأکیدات حقوق بشری بیشتری میباشد از جمله اینکه در مقدمهها ارتقاء استانداردهای زندگی، تضمین اشتغال کامل، افزایش درآمدهای واقعی، گسترش تولید و تجارت کالا و خدمات، حفاظت از محیط زیست، کمک به دولتهای در حال توسعه یا کمتر توسعهیافته، کمک به رشد تجارت بینالمللی و ...
البته همچنان که در طول این پژوهش نیز به مواردی اشاره گردید که حاکی از نقاط تلاقی و تعارض مقررات تجارت آزاد و حقوق بشر بود و شاید ایراداتی از این قبیل به سازمان وارد باشد ولی این همه ماجرا نیست و در واقع باید گفت اینگونه سازمانهای بینالمللی برمبنای ملاحظات زمان تشکیل خود شکل گرفتهاند."