چکیده:
یکی از ابعاد وجودی شهرها و جوامع انسانی، وجود نظم و امنیت، به خصوص در زمان وقوع بحرانهای اجتماعی و طبیعی است که توجه به این مسئله از اهمیت زیادی برخوردار است. مراکز انتظامی که وظیفه نظم و امنیت را در این وضعیت بر عهده دارند، باید در مناطقی استقرار یابند که در اسرع وقت خود را به محل وقوع بحران برسانند. مراکز انتظامی از نخستین سازمانهایی هستند که به محض وقوع بحران به مقابله و کنترل آن میپردازند؛ بنابراین برای اثربخشی باید در مکانهایی مستقر شوند که احتمال وقوع بحران بیشتر است تا به موقع و به نحو موثری وارد عمل شوند. از طرفی هر نوع مدیریتی از جمله مدیریت بحران نیازمند اطلاعات و تصمیمگیری منطقی و مناسب است. سیستم اطلاعات مکانی به مثابه یک فناوری نوین در ذخیره، بازیابی و پردازش اطلاعات میتواند نقش مهمی در یاری رساندن به مراکز انتظامی و امدادی برای کنترل بحرانهای مختلف طبیعی و اجتماعی ایفا کند. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. در تجزیه و تحلیل با استفاده از روش ارزیابی چندعامله (MCE) و همچنین قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، عوامل موثر بر استقرار بهینه نیروهای عملکننده در اغتشاش بررسی شده است. در بخش دوم با استفاده از نظریه گراف و الگوریتم دیکسترا روشی برای پیدا کردن مناسبترین مسیر به لحاظ زمان بر بستر اطلاعات بهدستآمده از GIS ارائه شد. بدین منظور با ساخت گراف شبکه معابر محدوده میدان نماز تا چهارراه آبرسان در کلانشهر تبریز و مدلسازی ماتریس مجاورت که خود مبتنی بر اطلاعات فیزیکی و ترافیکی معابر و اطلاعات فازبندی و زمانبندی چراغهای راهنمایی در آن محدوده است، کوتاهترین مسیر از بین مسیرهای ممکن یافته شد. از قابلیتهای مهمGIS تحلیل شبکه است. که قابلیت مدل سازی را فراهم می آورد. مدل شبکه متشکل از عوارض خطی و گرههاست. عوارض خطی، عوارضی هستند که از طریق آنها جریان صورت میگیرد و گرهها نشاندهنده محل تقاطع (میدانهای اغتشاش) هستند که از محلهای استقرار نیروهای عملکننده به طرف محلهای اغتشاش از کوتاهترین مسیر اعزام میشوند.