چکیده:
زمینه و هدف : حشرهشناسی پزشکی قانونی شامل تعامل بندپایان (عمدتا حشرات) با فعالیتهای قانونی است. حشرات بر روی بقایای انسانی تخمگذاری میکنند و بهعنوان ماده غذایی و یا زیستگاه از آن استفاده میکنند. تکامل و توالی حشرات بر روی جسد میتواند در برآورد فاصله زمانی گذشته از مرگ، کمک شایانی در مباحث پزشکی قانونی کند. این مطالعه برای نخستین بار بر روی الگوهای توالی حشرات مهم قانونی بر روی لاشه حیوانی (جنین گوساله)، در مراحل مختلف تجزیه، طی فصول تابستان و پاییز سال ۱۳۹۴، در جنوب ایران (شهرستان کازرون)، برای به دست آوردن اطلاعات پایهای انجام شد.
روش بررسی: در هر مطالعه یک لاشه جنین گوساله استفاده شد. ابتدا لاشه در محل انجام پژوهش ارزیابی شده و مراحل فساد تحت نظر گرفته شد. پنج مرحله از پوسیدگی متمایز گردید: مرحله تازه، بادکرده، پوسیدگی اولیه، پوسیدگی ثانویه و مرحله خشکشدگی. نمونهبرداری از حشرات بالغ و نابالغ بهصورت روزانه و بر اساس پروتکل هر فصل انجام گرفت.
یافتهها: نتایج این پژوهش، گونههای گوشتخوار، انگل و شکارچی که در پنج مرحله تجزیه لاشه در جنوب ایران (شهرستان کازرون) نقش داشتند را گزارش میدهد. تعداد گونههای شناساییشده در مرحله اول نمونهبرداری، ۳۳ عدد بود که گونه Chrysomya albiceps از دوبالان خانواده کالیفریده، گونه غالب بوده است. تعداد گونههای شناساییشده در مرحله دوم، ۳۸ عدد بود، که گونه Chrysomya megacephala از دوبالان خانواده کالیفریده گونه غالب بوده است. توالی (ترتیب) کلنی در اجساد و در مناطق مختلف، در سطح خانواده، نسبتا ثابت است، اما جنس، گونه و کلنی بندپایان بسیار سازگار با محیطزیست و خاص هر منطقه جغرافیایی است.
بحث و نتیجهگیری: این مطالعه نشان داد که الگوهای توالی از گونههای حشرات در دورههای مختلف فصلی و حتی در سایتهای مختلف، توالیهای متفاوتی دارند. این نکات در تعیین PMI بسیار با اهمیت هستند و همچنین الگوهای توالی در سطح جنس و گونه، همراه با شاخصهای محل که در آن جسد پیدا شده است، قابل پیشبینی هستند.