چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای مادر-کودک بر ایمنی دلبستگی پسرهای 6 تا 10 سال دچار اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه و جامعه آماری 148دانش آموز پسر پیش دبستانی و دبستانی ارجاع داده شده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر خمین در سال تحصیلی 96-95 بود. پس از غربال گری، از میان دانش آموزانی که بیشترین نمره را در پرسشنامه های علائم مرضی کودکان گادو و اسپرافکین نسخه والدین (2007) و طبقه های Q دلبستگی واترز 1987، به دست آوردند، 24 دانش آموز انتخاب و مادران آنها در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند و بسته آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای اریک برن 1961، در 8 جلسه 80 دقیقه ای یک بار در هفته در مورد گروه آزمایش اجرا و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در ایمنی دلبستگی (20/59 =F، 001/0 =P) و اختلال نافرمانی مقابله ای (42/15 =F، 001/0 =P) در مرحله پس آزمون و پس از سه ماه پیگیری نشان داد.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای میتواند میزان تعامل ها و سطح ایمنی دلبستگی مادر-کودک را افزایش دهد؛ پیامدهای تحولی مهمی در پی دارد. از اینرو به نظرمی رسد در موقعیت های بالینی با انجام مداخله هایی از این دست و با ارتقاء سلامت روانی والدین، بتوان گام های مثبت و استواری در جهت رفع و یا تخفیف مشکلات رفتاری کودکان برداشت.
خلاصه ماشینی:
تهديدهاي مدام در توازن اين رابطه متقابل هدف مند منجر به شکل گيري مشخصه هاي کمتر سازش يافته کودک در رابطه مادر-کودک ميشود و درنهايت تأثيري منفي بر توانمندي کودک در برقراري رابطه با دنياي خارج ميگذارد (بشارت ، ١٣٩٢)؛ لذا لازم است والدين اهداف متعالي و در عين حال واقع گرايانه اي در مورد رفتار با کودکان خود ترسيم کنند و براي دستيابي به انتظارات خود حمايت هاي لازم را از آن ها به عمل آورند (نوروزپور، جان بزرگي، نوري، آگاه هريس و فلاح ، ١٣٩٣).
پژوهش ها نشان داده است آموزش اين رويکرد ميتواند بر بهبود رابطه والد-کودک و مشکلات رفتاري کودکان مؤثر باشد (مؤمني، ١٣٨٦؛ سخاوت و عطاري، ١٣٩١؛ اقبالي و همکاران ، ١٣٩٥؛ ويساني، شهنيييلاق ، عاليپور و مهرابيزاده هنرمند، ١٣٩٤؛ کشاورزي، فتحيآذر، ميرنصب و بدري، ٢٠١٦؛ سربين ، کينگودن ، راتل و استاک، ٢٠١٥؛ رينالدي و هاوو، ٢٠١٢)؛ همچنين آموزش ارتباط محاوره اي به والدين کمک ميکند تا ضمن کسب رضايت بيشتر از روابط بين فردي به جاي استفاده از سبک هاي مهاري و سرزنش کردن کودکان خود، براي آن ها مسئوليت هايي تعيين کنند (کرامتي، شعاع کاظمي و حسينيان ، ١٣٩١).
از آنجا که اين رويکرد يکي از مؤثرترين راه هاي بهبود ارتباط و مکالمه والدين با فرزندان شان به شمار ميرود؛ لذا پژوهش حاضر با هدف تعيين ميزان اثربخشي آموزش گروهي تحليل ارتباط محاوره اي مادر-کودک بر ايمني دلبستگي پسرهاي ٦ تا ١٠ سال دچار اختلال نافرماني مقابله اي انجام و فرضيه هاي زير آزمون شد.