چکیده:
این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی به عنوان یکی از مدلهای تغییر رژیمی، تاثیر آستانهای قیمت نفت را بر تراز تجاری ایران با 14 کشور طرف عمده تجاری طی دوره زمانی 1992 تا 2010 مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور از قیمت نفت به عنوان متغیر انتقال استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که یک رابطه غیر خطی قوی بین متغیرهای مورد مطالعه وجود دارد. مقدار آستانهای متغیر انتقال برابر 44/0- و پارامتر شیب برابر 99/12 برآورد شده که نشان از سرعت متوسط تعدیل مدل دارد. همچنین لحاظ نمودن تنها یک تابع انتقال با یک حد آستانهای برای برآورد غیر خطی مدل کفایت میکند. در رژیم اول قیمت نفت دارای تأثیر مثبت بر تراز تجاری بوده که این تأثیر با عبور از حد آستانهای و در رژیم دوم منفی میگردد. نتایج حاکی از این است که در سطوح بالای قیمت نفت، افزایش قیمت نفت بر تراز تجاری دوجانبه ایران تأثیر منفی دارد و بیانگر این است که وابستگی اقتصاد به نفت باید کاهش یابد.
This paper investigates the threshold effect of oil prices on bilateral trade balances in Iran and 14 main trading countries during 1992 - 2010 by using a Panel Smooth Transition Regression (PSTR) model. oil prices is selected as the variable of transition. The empirical results indicate a strong nonlinear relationship between the trade balance and dependent variables. The threshold value and transition parameter are -0.44 and 12.99 representing the average adjustment speed. Moreover، it is sufficient to consider one transition function by one threshold to estimate a nonlinear model. In the first regime، oil prices have a positive impact on the trade balance. This effect becomes negative when passing from the threshold value and in the second regime. The results suggest that by high levels of oil prices، the increases have a negative impact on bilateral trade balances indicating that the dependence of economy on oil should be reduced.
خلاصه ماشینی:
1 Wu 2 Panel Smooth Transition Regression ساختار ادامه مقاله بدين شرح است : بخش دوم به بيان ادبيات موضوع ميپردازد، بخش سوم به روششناسي تحقيق و بخش چهارم به برآورد مدل و تجزيه و تحليل نتايج پرداخته است و بخش پنجم نيز به جمع بندي نتايج و ارايه پيشنهادهاي اختصاص يافته است .
پيشينه مطالعات تجربي مطالعات زيادي در زمينه تأثير قيمت نفت بر متغيرهاي کلان اقتصادي وجود دارد که از جمله آنها ميتوان به مطالعات زير اشاره نمود: اقبالي و همکاران (١٣٨٤) با به کارگيري يک مدل ARDL و استفاده از پنج الگوي مختلف به 1 Korhonen & Ledyaeva بررسي اثر بيثباتي قيمت نفت بر رشد اقتصادي پرداختند.
وو و همکاران (٢٠١٣) با بررسي اثر آستانه اي نرخ بهره بر تراز تجاري چين و کشورهاي G٧ به اين نتيجه رسيدند که قيمت نفت بر تراز تجاري تأثير مثبت معناداري دارد.
براي اين منظور، به پيروي از گونزالز و همکاران ٦ (٢٠٠٥) و 1 Mory 2 Kilian and Rebucci 3 Ahmad and Donoghue 4 Sanchez 5 Anam Hasan and Zaman 6 Gonzalez et al.
1 Poyhonen 2 Leamer and Levinshon ٤.
آزمون ريشه واحد ايم ، پسران و شين (٢٠٠٣) (رجوع شود به تصویرصفحه) نتايج جدول (١) نشان ميدهد که متغيرهاي توليد ناخالص داخلي سرانه نسبي، واردات وزني و قيمت نفت داراي ريشه واحد بوده و دو متغير نرخ ارز واقعي و تراز تجاري مانا ميباشند.
نتايج بيانگر اين است که قيمت نفت اثرات نهايي نرخ ارز، توليد ناخالص داخلي سرانه نسبي کشورهاي طرف تجارت و مسافت بين مراکز کشورها بر تراز تجاري دوجانبه ايران ايران را تحت تأثير قرار ميدهد.