چکیده:
مدیریت 28 میدان مشترک نفت و گاز نیازمند توجه ویژه است و نمیتوان با تکیه بر اصل حاکمیت ملی بر بهرهبرداری یکجانبه اصرار ورزید و باید به سمت همکاری با کشور همسایه حرکت و شرایط و مقدمات لازم را فراهم کرد. در این مقاله، با توجه به ابعاد سهگانه همکاری با کشور همسایه، −اقدامات ملی، تعامل با کشور همسایه و الزامات بینالمللی− به بررسی و مقایسه قوانین و مقررات داخلی و قراردادهای تحدید حدود پرداخته میشود. پس از بررسی و مقایسه، این نتیجه به دست آمد که بهرغم آگاهی قانونگذار به ضرورت همکاری با کشور همسایه در میادین مشترک در قراردادهای تحدید حدود، قوانین و مقررات لازم برای حرکت بهسوی این امر وجود ندارد. از سوی دیگر، با اینکه قراردادهای تحدید حدود کشور ایران، در نیم قرن اخیر به این مسئله توجه داشتهاند؛ ولی در شکل ساده خود متوقف شده و هیچگونه تغییری، در جهت بهبود شرایط و زمینهسازی برای همکاری، صورت نگرفته است.
خلاصه ماشینی:
همکاری و مشارکت در بهرهبرداری از میادین مشترک محمدمهدی زاهدیوفا* فرهاد فتحزاد** چکیده مدیریت 28 میدان مشترک نفت و گاز نیازمند توجه ویژه است و نمیتوان با تکیه بر اصل حاکمیت ملی بر بهرهبرداری یکجانبه اصرار ورزید و باید به سمت همکاری با کشور همسایه حرکت و شرایط و مقدمات لازم را فراهم کرد.
در این مقاله، ضمن اشاره به مشکلات ناشی از بهرهبرداری یکجانبه یا حیازت در میادین مشترک، به این مسئله پرداخته میشود که چگونه میشود به سمت همکاری با کشور همسایه حرکت کرد و برای شکلگیری همکاری چه مقدمات و شرایطی لازم است؟ مشکلات بهرهبرداری یکجانبه ناشی از ناسازگاری قواعد دانش فنی−مهندسی با «قانون مالکیت» و «اصل حاکمیت دائمی کشورها بر منابع طبیعی خود» است که میادین نفت و گاز را بهصورت اعتباری به دو یا چند قسمت تقسیم کردهاند.
3. روش تحقیق در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی−تحلیلی و با بررسی قوانین و مقررات داخلی حاکم بر صنعت نفت و موافقتنامههای تحدید حدود با کشور همسایه و نگاه به معاهدههای بینالمللی و مقایسه آنها با موارد مشابه در دیگر کشورها، بهویژه کشورهای حاشیه اقیانوس قطب شمال، به بحث مقدمات و شرایط یا ابزار لازم برای همکاری پرداخته میشود.
بررسی و مقایسه قوانین و مقررات داخلی (اقدامات ملی) اقدامات ملی که مهمترین بخش از فعالیتهای دولت و وزارت نفت برای حفظ حاکمیت ملی بر منابع نفتی مشترک است، ابعاد گوناگونی دارد که هر کدام در جای خود ارزشمند است و باید انجام شود تا منافع ملی حفظ شود؛ ولی ما فقط به جنبه حقوقی آن نظر داریم.