چکیده:
در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات بهصورت نیرویی فراگیر بر ابعاد مختلف زندگی انسانها تأثیر گذاشته است و یکی از جلوههای اصلی فناوری نوین طراحی و استقرار دولت الکترونیکی بهشمار میآید، دولت الکترونیک نیز از نظر ساختاری و ماهیتی، پدیدهای مدرن محسوب میشود و براساس تعامل متقابل میان دولت با شهروندان برپا شده است. این پژوهش در دو بخش توصیفی و تحلیلی انجام شده که در بخش توصیفی، دادههای تحقیق با روشهای اسنادی و کتابخانهای و برداشتهای میدانی با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. در بخش تحلیلی نیز ابتدا جامعة هدف، یعنی شهروندان منطقة 5 تهران و دفاتر خدمات الکترونیک تعیین شدهاند سپس حجم نمونه برطبق آزمون کوکران تعیین و دادههای استخراجشده براساس فنون آماری تجزیهوتحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد براساس آزمون t تکنمونهای، مقدار آمارة t با 82/3 برابر است که در سطح (000/0 sig) 95 درصد اطمینان معنادار تأیید شده است، همچنین از ضریب همبستگی پیرسون، 464/0- در سطح (000/0 sig) 99 درصد (01/0>P) رابطهای منفی و معنادار بین دو متغیر مشاهده میشود؛ یعنی با ارائة خدمات دولت الکترونیک و افزایش آن، ترددهای شهری بهطور معناداری کاهش پیدا کرده است که برطبق نتایج، نقش دفاتر خدمات الکترونیک را در کاهش سفرهای درونشهری تبیین میکند، همچنین با توجه به مقدار t که برابر با 89/17 در سطح معناداری 000/0 sig بهدست آمده، میتوان گفت این دفاتر نقش مؤثری در رفع مشکلات و ارائة خدماترسانی بهتر و آسانتر در محدودة مورد مطالعه دارند.
خلاصه ماشینی:
گفتني است با به کارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات و ابزارهاي آن مانند دولت الکترونيک ميتوان به اين مهم دست پيدا کرد؛ بنابراين ، در جوامع امروز براي کاهش ترددها و جابه جايي افراد در سطح شهرها، ابتدا بايد به کاوش در نيازها و محرکهاي آن ها پرداخت سپس با بررسي و شناخت نيازها و خواست هاي افراد، شيوة تأمين و برآوردن نيازها را به گونه اي تغيير داد که سهولت ، منفعت و رفاه را براي مردم به دنبال داشته باشد، درنتيجه براي رسيدن به اين اهداف ، دولت ها به تغيير عملکرد خود و نحوة تعامل با مردم نياز خواهند داشت .
مشکيني و ديگران (١٣٩٠) در پژوهش هاي خود به اين نتيجه رسيده اند که بيشتر مراجعه ها به مرکز شهر زنجان به منظور انجام خدمات بانکي بوده است ؛ بنابراين ، ميتوان با رونق بانکداري الکترونيک از سويي سبب کاهش مراجعۀ شهروندان و از سوي ديگر شاهد بهبود نسبي ترافيک شهري و کاهش هزينه ها در شهر زنجان بود.
همچنين سلطاني (١٣٨٧)، محمدي و ديگران (١٣٩٠) نيز به بررسي ميزان موفقيت فناوري ICT در مديريت تقاضاي سفرهاي شهري پرداخته اند؛ از اين رو منطقۀ ٥ تهران پس از پشت سر گذاشتن سال هايي که مهاجرت هاي بيرويه و پايين بودن نرخ زمين شهري سبب تراکم جمعيت آن شده بود، با رشد بسيار محدود فيزيکي همراه شد و پس از اين ، تغييرات در کالبد داخلي منطقه و محله ها با حرکت به سمت بلندمرتبه سازي و افزايش تراکم ها، تنها مسير جمعيت پذيري است ؛ بنابراين ، نياز شهروندان به خدمات و اطلاعات مناسب و در دسترس بدون اتلاف وقت و هزينه هاي ناشي از ترددهاي غيرضروري شهري افزايش مييابد که در عصر حاضر جز با استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات و ابزارهاي آن نميتوان به اين مهم دست پيدا کرد.