چکیده:
با افزایش روزافزون برداشت آب. سطح آب
زیرزمینی در بسیاری از دشتهای کشور به حد بحرانی
رسیده است. این در حالی است که بخش قابل ملاحظهای از
مصارف شرب کشاورزی و صنعت از منابع آب زیرزمینی تامین
میشود. لذا حفاظت کیفی و مدیریت آبهای زیرزمینی از اهمیت
ویژهای برخوردار است. در این مقاله ابتدا به بررسی علل آسیبپذیری
شدید سفرههای کارستی زیرزمینی پرداخته شده و سپس منابع
آلایندة سفرههای کارستی زیرزمینی با تاکید بر منابع آلایندة شهری
و راههای کاهش و مدیریت آلودگی سفرههای کارستی مورد بررسی
قرار گرفته است. سیستم زهکشی اصلی مناطق کارستی, کانالها و
مجراهای کارستی هستند که قابلیت آسیبپذیری و آلودگی بالایی
دارند. توصیف انتقال آلودگی در این کانالها و مجراها به دلیل
ناهمگنی شدید.ء بسیار مشکل و پیچیده است و در بسیاری از مواقع»
تغذیة سریع سفرههای کارستی از بارشها باعث بالا آمدن سطح
سفرهها و مشارکت آنها در سیلخیزی حوضهها و شهرها میشود.
اصولا سفرههای کارستی به سبب دارا بودن خلل و فرج و درزها و
شکافهای فراوانء نازک بودن خاکهای سطحی و انتقال سربع و
آسان منابع آلاینده بسیار آسیب پذبرند. فعالیتهای شهری و صنعت.
روستاها و فعالیتهای کشاورزی, توریسم و حمل و نقل از منابع اصلی
آلایندة سفرههای کارستی هستند. فاضلابهای شهری, بهویژه نقاط
شهری که دارای سیستم فاضلاب شهری نیستند و از چاههای جاذب
استفاده میکنند از خطرناکترین منابع آلایندة سفرهها هستند.
همچنین تجمع زبالهها و نخالههای شهری بهصورت زمینانباشتها
بهویژه استفاده از فروچالهها و دولینهای کارستی برای این منظور،
آلودگی سفرههای کارستی را در شهرهایی که روی زیربنای آهکی
ساخته شدهاند. در پی دارد.