چکیده:
اصولاً جهانی شدن به عنوان یک فرایند اجتماعی، محدودیتهای خاصی را بر تحلیل واقعیتهای اجتماعی تحمیل میکند. افزایش پیچیدگی سیستمهای اجتماعی کاهش فهم پدیدهها را به دنبال دارد. همزمان ابزار مفهومی روابط بینالملل نیز هم در سطح تحلیل و هم در حوزه عمل ناقص و ناکافی است، که تایید کننده ناکارایی چارچوب مفهومی، برای عمل در پیچیدگی فزاینده واقعیتهای اجتماعی میباشد. از این رو مقاله حاضر با مفروض قرار دادن پیچیدگی در جهان واقعی این پرسش را مورد بررسی قرار داده است که کدام تئوری قدرت تبیین تحولات حادث از پیچیدگی شدن سیستم بینالملل را دارد؟ ماحصل پژوهش حاضر اشاره به این دارد که غیرخطی بودن، ذاتی پدیدههای سیاسی است و مفروضات خطی کمک زیادی به فهم و تحلیل پدیدههای غیرخطی جهان واقعی نمیکنند. بنابراین با توجه به پیچیدگی حاکم بر سیاست بینالملل و پدیدههای جهان واقعی به نظر میرسد تئوری سیستمهای انطباقی پیچیده قدرت تبیین تحولات حادث از پیچیدگی شدن سیستم بینالملل را دارا باشد.
خلاصه ماشینی:
در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش این فرضیه مطرح میباشد که به نظر میرسد تئوری سیستم های انطباقی پیچیده با ویژگی دینامیک غیرخطی، قدرت تبیین تحولت حادث از پیچیدگی شدن سیستم بین الملل را داشته باشد.
به طور خلصه دو دلیل اصلی برای کاربرد رویکرد سیستم های پیچیده در روابط بین الملل وجود دارد: اول؛ این رویکرد میتواند به درک واقعیتی که به دلیل ماهیتش بسیار پیچیده است، کمک کند.
اصول و روشهای متفاوتی برای انطباق در وضعیت های مختلف؛ در سایبرنتیک )٢٠٠١,Heylighen and joslyn(، هوش مصنوعی )١٩٩٥,Russle and Norvig(، شبکههای عصبی )١٩٨٦,Rumelhart and otheres(، سیستم های چند - عامل )٢٠٠٣,Schweitzer(، الگوریتم ژنتیک )١٩٩٦,Mitchell(، کنترل هرج و مرج )٢٠٠٣,Chen and Yu(، و بسیاری از دیسیپلین های دیگر بررسی شده است.
به طور کلی سیستم های انطباقی پیچیده در قالب تئوری آشوب دارای ویژگیهای دینامیک غیرخطی، حلقههای بازخوران، وابستگی حساس، عدم تعادل سیستم، مجذوبکنندهها ناآشنا، شاخهای شدن نظم و خود انطباقی میباشند که در زیر به آنها می پردازیم .
در نظریه آشوب یا بینظمی اعتقاد بر آن است که در تمامی پدیدهها نقاطی وجود دارند که تغییری اندک در آنها باعث تغییرات عظیم خواهد شد و در این رابطه سیستم های سیاسی نیز همچون سیستم های جوی از اثر پروانهای برخوردارند و استراتژیستها باید با آگاهی از این نکته مهم به تحلیل و تنظیم مسائل مربوطه بپردازند )الوانی و دانایی فرد،٣٠:٣١٢٤(.
شاخهای شدن نظم دیگر ویژگی سیستم های انطباقی پیچیده میباشد که پیشبینی مسیر آینده سیستم را مشکل میسازد و سرانجام این سیستمها داری قدرت انطباق با محیط و تحولت پیرامون خود میباشند.
Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century’s End. Cambridge: Cambridge University Press.
Nonlinear Systems and Complexity, New York Heidelberg Dordrecht London.