چکیده:
هدف: هدف این پژوهش تعیین نوع و سطح استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و جایگاه هریک در شکل دهی به جریان اطلاعات بین شهروندان جغتائی است تا به عنوان شاخصه هایی، روند حرکت در مسیر توسعه یافتگی این شهر نشان داده شود.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارمندان، کسبه، کشاورزان و دانشجویان شهر جغتای است. برای جمع آوری داده ها حجم نمونه ای به تعداد 357 نفر انتخاب شد که نسبت هر یک از جوامع چهارگانه (کارمند، کشاورز، کاسب، دانشجو) در نمونه به ترتیب برابر با 66، 185، 28 و 75 نفر است. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بوده است. در عین حال، روزها و ساعت هایی که به هر یک از این گروه ها مراجعه شد، به صورت تصادفی انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی آن با نظر استادان راهنما و مشاور و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، تائید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بیشتر افراد نمونه مورد مطالعه (1/97%) تلویزیون و درصد کمی از آنان (2/4%) ماهواره در اختیار دارند. بیشترین میزان دسترسی افراد، به تلفن ثابت (4/77%) و کم ترین میزان دسترسی آنها به ماهواره (6/10%) است. بیشتر افراد برای کسب اطلاعات روزمره خود از تلویزیون (64/2) استفاده می کنند و از ماهواره (15/0) کم ترین میزان استفاده را دارند. پاسخگویان بر این باورند که اینترنت (45/4) بیشترین و ماهواره (42/0) کمترین میزان را از جهات مختلف (فردی، اجتماعی و اقتصادی) در زندگی فردی شهروندان جغتائی و یا توسعه شهر جغتای دارد.
مهم ترین منبع نمونه مورد مطالعه برای دریافت اطلاعات درون شهری، گفتگوی حضوری (16/6) است و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نسبتا سنتی بر جریان اطلاعات درون شهری غلبه دارد. تلویزیون و گفتگوی حضوری (15/8 و 41/4) و نیز اینترنت، به ترتیب سه منبع مهم برای دسترسی به اطلاعات در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و ... (فرا شهری) هستند. اطلاعات درون شهری بیشتر از طریق گفتگوی حضوری (با میانگین سودمندی 84/2 و میانگین استفاده 16/6) و اطلاعات فرا شهری بیشتر از طریق تلویزیون (با میانگین سودمندی 91/2 و میانگین استفاده 15/8) در شهر جغتای جریان دارد. اینترنت و گفتگوی حضوری به ترتیب دو مولفه مهم دیگر در جریان اطلاعات فراشهری هستند و کتابخانه و ماهواره در آخرین رده قرار دارند و کمترین نقش را در این جریان دارند. همچنین، نتایج به دست آمده بیانگر آن است که گروه های مورد مطالعه (کارمند، کاسب، کشاورز، دانشجو) در این پژوهش در چهار حوزه مالکیت، دسترسی، استفاده و سودمندی منابع و کانال های اطلاعاتی، نظرهای متفاوتی اعلام کرده اند. به بیان دیگر، نوع شغل در مالکیت، دسترسی، سودمندی و استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی تاثیرگذار است.
نتیجه گیری: اگرچه جغتای شهری نسبتا کوچک و قرار گرفته در دوردست است، فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی هم در ارتباط های درون شهری و هم در ارتباط های فراشهری آن حضوری قابل توجه دارند. این حضور بیشتر در گروه های کارکنان و کسبه و تا حدودی دانشجویان قابل مشاهده است.
Purpose: The present study aims to determine the type and level of utilizing information and communication technologies and their effects on constructing Joghatai citizens‟ information flow in order to classify them as city development indicators (CDI).
Methodology: The current study is an applied survey whose target population covered all employees، businessmen، farmers and university students in Joghatai City. A sample of 357 people (66 employees، 185 farmers، 28 businessmen، and 75 university students) was selected in order to collect needed data. Convenience sampling was applied and the participants were randomly referred to. A researcher-developed questionnaire، whose validity was confirmed by the supervisor، the advisor and the faculty members of the Department of Information and Knowledge Sciences and whose reliability was approved through the application of Cronbach‟s alpha، was used for data collection. The collected data were analyzed using SPSS software.
Findings: The findings indicated that %97.1 of sample size had TV، while only %4.2 had satellite receivers. The highest accessibility to the phone was %77.4، and the lowest was %10.6. People used TV at most 64/2 to obtain their needed information and used satellite receivers at least (%0.15). Participants believed that getting access to the Internet had the most (%4.45) and satellite receivers had the least efficiency (%0.42) from individual، social and economic dimensions in city development of Joghata i . The most significant studied samples for gathering intracity information were face-to-face dialogue (%6.16) and traditional information and communication technologies، while the most significant ones for collecting extracity information were TV (%8.15)، face-to-face dialogue (%4.41) respectively. The Internet was used in various economic، political، health and so forth fields. Intracity information flow in Joghatai was mostly associated with face-to-face dialogue (efficiency mean: %2.84; utilization mean: %6.16)، while extracity information flow was related to TV (efficiency mean: %2.91; utilization mean: %8.15). Internet and face-to-face dialogue are two other significant factors in extracity information flow. Library and satellite receivers were rarely taken into account. Furthermore، the obtained findings demonstrated that the studied groups (employees، businessmen، farmers، and university students) in this research expressed different opinions in four aspects of ownership، accessibility، utilization، and efficiency of information and communication resources and channels. In other words، the type of job had impact in ownership، access، efficiency and utilization of information and communication resources.
Conclusion: Although Joghatai is a relatively small city located in a remote area، information and communication technologies are of considerable importance in both intracity and extracity connections، especially among employees، businessmen and university students.
خلاصه ماشینی:
مقایسه جریان اطلاعات درونشهری و فراشهری به عنوان شاخصهای توسعهیافتگی شهرجغتای 1 زینت قلیزاده مقدم 2 چکیده هدف: هدف این پژوهش تعیین نوع و سطح استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی و جایگاه هر یک در شکلدهی به جریان اطلاعات بین شهروندان جغتائی است تا بهعنوان شاخصههایی، روند حرکت در مسیر توسعهیافتگی این شهر نشان داده شود.
یکی از پرسشهایی که در چارچوب فعالیتهای پژوهشی رشتة علم اطلاعات و دانششناسی میتواند مطرح باشد، این است که آیا بخشی از دلایل این وضعیت نامناسب میتواند به کمیت و کیفیت کانالها و ابزارهایی که جریانهای اطلاعاتی درونشهری و فراشهری به مدد آنها شکل میگیرد، نسبت داده شود؟ در همین راستا، در این پژوهش به شناسایی منابع و کانالهای اطلاعاتی مؤثر در جریان اطلاعاتی شهر جغتای پرداخته میشود تا مشخص شود در شهر جغتای کدام یک از دو گروه منابع و کانالهای اطلاعاتی (ارتباطات بینفردی و ارتباطات غیرفردی) بر دیگری غلبه دارد.
هدف اصلی هدف این پژوهش تعیین نوع و سطح استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی و جایگاه هر یک در شکلدهی به جریان اطلاعات بین شهروندان جغتایی است تا بهعنوان شاخصههایی، روند از حرکت در مسیر توسعهیافتگی این شهر را نشان داده شود.
در نمودار7 نشان داده شده است که نمونة مورد مطالعه از کدام یک از انواع منابع و کانالهای اطلاعاتی و ارتباطی برای دسترسی به اطلاعات در زمینههای مختلف اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و ...