چکیده:
افغانستان از دیرزمان یک کشور دینی است و بحث دین و قانونگذاری در افغانستان همواره از مباحث
چالش بر انگیز بوده است. در رویارویی مداوم دوموج اسلام خواهی و تجدد گرایی از نوع غربی و یا
کمونیستی آن، در این کشور اسلام گرایان تا حدودی توفیق داشتهاند. اسلام در جامعه افغانستان از جایگاه
والایی برخوردار بوده و برای مردم مسلمان کشور افغانستان اصالت دارد. به همین دلیل بانیان قوانین اساسی
گذشته کشور، خواسته یا ناخواسته، بر این امر تاکید ورزیدهاند. قانون روح و روان جامعه است. جایگاه و
خواستگاه دین در قانون اساسی افغانستان رویکرد حداقلی می باشد که مرز آن در افغانستان مخالف نبودن
قوانین ومقررات با معتقدات و احکام اسلام است . بدین معنا که به منابع اسلامی در قانون اساسی افغانستان
نه به عنوان تنها مبنا و نه به حیث منبع و مصدر اصلی تصریح نشده است. ومراجعه به سایر منابع)اعلامیه
جهانی حقوق بشر،منشور ملل متحد وعرف(منعی وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
"با درک بیعدالتیها ونابسامانیهای گذشته ومصایب بیشماری که بر کشور ما وارد آمده است؛ با تقدیر از فداکاریها، مبارزات تاریخی ، جهاد ومقاومت برحق تمام مردم افغانستان وارج گذاری به مقام والای شهدای راه آزادی کشور؛ بادرک این که افغانستان واحد ویکپارچه به همه اقوام ومردم این سرزمین تعلق دارد؛ با رعایت منشور ملل متحد وبا احترام به اعلامیهء جهانی حقوق بشر؛ به منظور تحکیم وحدت ملی وحراست ازاستقلال ، حاکمیت ملی وتمامیت ارضی کشور؛ به منظور تأسیس نظام متکی بر ارادهء مردم ودموکراسی ؛ به منظور ایجاد جامعهء مدنی عاری از ظلم ، استبداد ، تبعیض وخشونت ومبتنی برقانونمندی ، عدالت اجتماعی، حفظ کرامت وحقوق انسانی وتأمین آزادیها وحقوق اساسی مردم؛ به منظور تقویت بنیادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی ودفاعی کشور؛ به منظور تأمین زندگی مرفه ومحیط زیست سالم برای همه ساکنان این سرزمین ؛ وسرانجام، به منظور تثبیت جایگاه شایستهء افغانستان درخانوادهء بین المللی؛ این قانون اساسی را مطابق به واقعیتهای تاریخی، فرهنگی واجتماعی کشور و مقتضیات عصر، از طریق نمایند گان منتخب خود درلویه جرگهء مورخ چهاردهم جدی سال یک هزارو سه صدو هشتادو دو هجری شمسی درشهر کابل تصویب کردیم.
حالا میبینیم درارتباط به محتویات ومفاد مندرجات مواد فوق الذکراعلا میه جهانی حقوق بشر احکام بلا منازعه حقوق اسلام چگونه است و آیا سازش و امکانات تطبیق این دو در زمان و مکان واحد میسر میباشد؟ غیر قابل تغییر بودن اصول اسلامی قانون اساسی قانون اساسی سال 1382 افغانستان؛ نیز از نوع قوانین اساسی مختلط میباشد، و براساس مادة 149 اصول و مواد آن از نظر ارزش، تعدیل و بازنگری به سه دسته زیر تقسیم میشوند: 1) مواد و اصول که مربوط به ارزشهای حاکم برجامعه، پیروی از دین مقدس اسلام، نظام جمهوری اسلامی، اصل استقلال و وحدت."