چکیده:
انتخاب سهام از مسائل مهم بازار سرمایه است و همواه با عدم اطمینان همراه است. سرمایه گذاران برآنند که با توجه به معیارهای سرمایه گذاری و ترجیحات شخصی خود، به بهترین انتخاب ها دست یابند و قضاوتشان نیز مبتنی بر دانش آن هاست که از طریق واژه های (متغیرهای) زبانی (کلامی) بیان می گردند. رویکرد ارائه شده، تحلیل رابطه ای خاکستری برمبنای مفهوم تاپسیس فازی شهودی است که برای اولین بار برای رتبه بندی پنجاه شرکت برتر بورس تهران استفاده شده است. سپس، همبستگی بین رتبه بندی با رویکرد ترکیبیتحلیل رابطه ای خاکستری و تاپسیس با رتبه بندی بورس توسط آزمون اسپیرمن بررسی و مقایسه شد. نتایج حاکی از وجود همبستگی ضعیف میان این دو رتبه بندی است. لذا شرکت های برتر منتخب بورس لزوما رتبه های بالاتری را از جنبه نسبت های مالی نداشته و صورت های مالی آن ها، تقریب ضعیفی از احتمال برتری آن ها به شمار می آیند.
خلاصه ماشینی:
در ایران نیز قلی زاده (١٣٨٣) نیز با طراحی رتبه بندی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار با استفاده از تحلیل پوششی داده ها، روشی بهینه را ارائه نمود که می تواند فرآیند تصمیم گیری و انتخاب را با توجه به رتبه بندی بر مبنای معیارهای مختلف تسهیل کرده و قابلیت اتکای بیشتری دارد.
در این مقاله ما با استفاده از یک روش تصمیم گیری چند معیاره گروهی در فضای فازی شهودی توانستیم باترکیب تحلیل رابطه ای خاکستری وتاپسیس مدلی را برای رتبه بندی پنجاه شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال١٣٩١ با معیارهای چندگانه ارایه کنیم .
فضای فازی شهودی برای حل مسایل سرمایه گذاری که با عدم قطعیت سرو کار دارند بسیار مناسب است و همچنین برخلاف پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده که وزن نظرات خبرگان(تصمیم گیرندگان) را یکسان گرفته اند،در این مقاله ما به هر کارشناس بازار سرمایه یا اساتید مالی و حسابداری دانشگاه ها، یک وزن داده ایم که نشاندهنده میزان تاثیر نظرات آن کارشناس در رتبه بندی شرکت ها می باشد، در این تحقیق پنجاه شرکت برتر معرفی شده توسط بورس اوراق بهادار تهران در سال ١٣٩١با استفاده از رویکرد ترکیبی –GRA TOPSIS و بر اساس پنج نسبت مالی که از خبرگان و مقاله تیریاکی و علاج اوقلو، (٢٠٠٩) (بازدهی،نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت جاری،نسبت قیمت به سود هر سهم و نسبت اهرم مالی ) رتبه بندی شده و سپس مقایسه ای با رتبه بندی بر اساس شاخص ها و نماگرهای مورد نظر بورس شد.