چکیده:
اغلب مسائل زیستمحیطی ریشه در رفتارهای نادرست انسان دارد. از جمله عوامل تاثیرگذار در بروز این رفتارها کمبود آگاهی و سواد زیستمحیطی است که ناپایداری و تخریب محیطزیست و منابع را به دنبال داشته است. در این میان بررسی و تحلیل رفتار و آگاهی زیستمحیطی در جوامع روستایی که همواره با محیط پیرامون خود ارتباطی تنگانگ دارند، بیشتر اهمیت دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل دانش و آگاهی زیستمحیطی روستاییان در دهستان زنگلانلو انجام شده است. روششناسی پژوهش توصیفی - تحلیلی و بر پایه مطالعات اسنادی و دادههای میدانی است. براساس نمونهگیری با روش کوکران با خطای 08/0، تعداد 136 خانوار برای نمونه انتخاب شدند و اطلاعات موردنیاز با ابزار پرسشنامه محققساخته جمعآوری شد. پایایی کلی مدنظر در این مطالعه 8/0 به دست آمده است و کارشناسان و اعضای هیئت علمی روایی آن را تایید کردهاند. طبق یافتههای بهدستآمده از بررسی شاخصهای پژوهش، میانگین اغلب شاخصها، بهجز سه شاخص آگاهی از مزایای استفاده از انرژیهای پاک، آگاهی از مضرات سموم کشاورزی و بستهبندی محصولات، بیشتر از سطح متوسط (بر مبنای طیف پنجگزینهای لیکرت) است. بررسی همبستگی بین متغیرهای پژوهش (سطح تحصیلات و میزان شرکت در دورههای آموزش محیط زیست) نیز نشاندهنده رابطهای مثبت و معنادار است. در ادامه، با بهرهگیری از آزمون همبستگی پیرسون، رابطه میان میزان آگاهی زیستمحیطی و رفتار زیستمحیطی تحلیل شد. نتایج تحلیل نشان میدهد میان این دو متغیر رابطه معناداری وجود دارد. همچنین براساس اولویتبندی شاخصها و روستاها در الگوی ویکور مشخص شد در روستای زنگلانلو نسبتبه سایر روستاها، روستاییان ازنظر آگاهی و رفتار زیستمحیطی از وضعیت بهتری برخوردارند و روستای کلاته توت ازنظر میزان آگاهی و رفتار زیستمحیطی روستاییان در آخرین بخش الگوی ویکور قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
"جدول- 4: بررسی میانگین ابعاد آگاهی محیطزیستی شاخصها میانگین انحراف معیار به تصویر صفحه مراجعه شود همچنین بررسی نتایج در شاخصهای رفتار زیستمحیطی نشان میدهد میانگینشاخصهای رعایت اخلاق زیستمحیطی در روستا، همکاری با سازمانهای زیستمحیطی و مشارکت فردی در حفاظت از محیطزیست بیشتر از سطح متوسط و میانگین شاخصهای حفاظت از محیطزیست در روستا، شرکت در دورههای آموزشی، رعایت شاخصهای تولید سالم محصول، استفاده صحیح از ماشینآلات کشاورزی، کاهش استفاده از سموم کشاورزی، استفاده از اهمیت کمپوستهای طبیعی، استفاده از سیستم آبیاری نوین، مبارزه طبیعی با حشرات موذی، تولید محصولات ارگانیک و سالم و بستهبندی محصولات کشاورزی، کمتر از سطح متوسط به دست آمده است (جدول 5).
جدول- 9: بررسی همبستگی آگاهی زیستمحیطی و شاخصهای مسئولیتپذیر بودن دربرابر محیط متغیر مستقل متغیر وابسته به تصویر صفحه مراجعه شودمأخذ: یافتههای پژوهش، 1396 با توجه به ضریب همبستگی مندرج در جدول (10) آشکار است که میان آگاهی زیستمحیطی و متغیر وابستۀ استفادۀ صحیح از تکنولوژی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد؛ بهطوری که بیشترین ضریب همبستگی میان متغیر آگاهی زیستمحیطی و شاخص استفاده از کمپوستهای طبیعی به دست آمده است.
این نتایج گویای آن است که روستاییان با توجه به دسترسی مناسب به رسانههای جمعی مانند رادیو و تلویزیون و همچنین برنامههای آموزشی نهادهای مرتبط مانند جهاد کشاورزی، محیطزیست، جنگلها و منابع طبیعی از آگاهی زیستمحیطی نسبتا مناسبی برخوردارند که در رفتارهای آنان دربرابر محیطزیست تأثیرگذار است؛ اما باید شرایط لازم برای استفادۀ مناسب از سموم فراهم شود و این کار براساس فعالیتهای کارشناسی انجام گیرد."