چکیده:
توسعه انسانی را میتوان فرآیند بسط انتخابها در بستر فضای قابلیت برای دستیابی به زندگی بهتر تعریف کرد. شاخص توسعه انسانی متشکل از سه زیر شاخص: امید به زندگی، آموزش و درآمد است. مقاله حاضر در پاسخ این سوأل میپردازد که استان کرمانشاه در زمینه شاخص توسعه انسانی کشور در چه جایگاهی قرار دارند؟ آیا شکاف توسعه در ایران کاهش و در استان کرمانشاه رو به بهبودی بوده یا روند آن رو به فزونی نهاده است؟ روش مطالعه توصیفی - تحلیلی بوده در این تحقیق از شاخصهای (HDI,HPI,GEM,GDI) استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد طی دو دهه گذشته شاخص توسعه انسانی در استان کرمانشاه بهبود یافته و از رقم 0.610 در سال 1375 به 0.720در سال 1385 افزایش یافته است. بر این اساس استان کرمانشاه در سطح توسعه انسانی متوسط در کشور قرار می گیرد. همچنین یافتهها نشان میدهد که بهبود این شاخص در نتیجه افزایش امید به زندگی از 64.9 سال به 69 سال و در بخش شاخص آموزشی نیز میزان باسوادی زنان و مردان از 68 درصد در سال 1375 به بیش از 80 درصد در سال 1385 افزایش یافته است. اما در بحث درآمد سرانه مطالعات نشان میدهد سهم درآمد خانوار استان کرمانشاه به میزان 14 درصد کمتر از میانگین کل کشور بوده از این جهت در جایگاه 25 کشور قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد با توجه به پایین بودن سطح درآمدها و بیکاری فزاینده در استان برنامههای راهبردی به منظور بهبود روند شاخص توسعه انسانی در استان کرمانشاه را میتوان از طریق افزایش اعتبارات عمرانی در راستای اشتغالزایی با توجه به موقعیت ممتاز استان کرمانشاه در محور ارتباطی و تجاری با کشور عراق، همچنین توسعه صنایع وابسته به نفت با توجه به منابع نفتی فراوان در استان کرمانشاه پیشنهاد میگردد.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر در پاسخ این سوأل میپردازد که استان کرمانشاه در زمینه شاخص توسعه انسانی کشور در چه جایگاهی قرار دارند؟ آیا شکاف توسعه در ایران کاهش و در استان کرمانشاه رو به بهبودی بوده یا روند آن رو به فزونی نهاده است؟ روش مطالعه توصیفی - تحلیلی بوده در این تحقیق از شاخصهای (HDI, HPI, GEM, GDI) استفاده شده است.
اما در بحث درآمد سرانه مطالعات نشان میدهد سهم درآمد خانوار استان کرمانشاه به میزان 14 درصد کمتر از میانگین کل کشور بوده از این جهت در جایگاه 25 کشور قرار گرفته است.
با این تفاوت که شاخص توسعه انسانی بر جنسیت، میزان موفقیت منطقه مورد نظر در زمینه ارتقای امید به زندگی، دسترسی به آموزش و کسب درآمد بیشتر برای افراد جامعه را با توجه به اختلاف زنان و مردان در برخورداری از آنها را نشان میدهد (همان منبع).
نتایج تحقیقات انجام گرفته توسط محققین و برنامهریزان کشور نشان میدهد که روند شاخص توسعه انسانی در کشور از روند رو به رشدی برخوردار بوده اما این رشد به صورت هماهنگ در بخشهای درآمد سرانه، امید به زندگی و آموزش شکل نگرفته است.
تحلیل شاخص باسوادی طی سال 1385 از چند نظر قابل بررسی است، شاخصی که کیمیت سطح سواد را نشان میدهد حاکی است که جمعیت بالای 6+ ساله در استان کرمانشاه بیش از80 درصد باسواد که از این میان 5/74 درصد زنان باسواد و برای مردان برابر با 86 درصد باسواد بوده است.