چکیده:
آیت الله سیدحسن بحرالعلوم رشتی و آیت الله سید محمود ضیابری دوتن از بزرگترین مجتهدیین گیلان بودند که در قضایای گیلان در نهضت امام خمینی ( ره) حضور پررنگی داشته و در قضایای تصویت نامه انجمن های ایالتی و ولایتی حمایت زیادی از امام خمینی انجام دادند نیز در جریان حرکت امام خمینی در مقابله با انقلاب سفید این دو مجتهد گیلانی در حمایت از امام به تهران عزیمت کرده و توسط رژیم دستگیر و زندانی شدند و امام خمینی مکاتبات بسیاری را با این دوعالم مجاهد داشت که از کتب اسناد برجای مانده است
درقیام 15 خرداد این دو عالم گیلانی به قصد مایت از حضرت امام به تهران سفرکرده و به همراه عده ای دیگر از علمای برجسته بلاد علمای مهاجر لقب گرفتند و بعداز آن در قضایای کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی نقش حمایتی پررنگی را ایفاکردند
در این نوشتار درصدد هستیم تا نقش ایت الله بحرالعلوم و ایت الله ضیابری را در حمایت از قیام 15 خرداد 1342 تا زمان آزادی امام خمینی در اوایل سال 1342 مورد بررسی قرار دهیم
خلاصه ماشینی:
نقش روحانيت گيلان دروقايع مربوط به قيام ١٥خرداد ميثم عبداللهي چکيده آيت الله سيد حسن بحرالعلوم رشتي و آيت الله سيد محمود ضيابري دو تن از بزرگترين مجتهدين گيلان بودند که در قضاياي گيلان در نهضت امام خميني (ره ) حضور پررنگي داشته و در قضاياي تصويب نامه انجمن هاي ايالتي و ولايتي حمايت زيادي از امام خميني انجام دادند.
قيام ١٥خرداد، ياران امام خميني ، علماي گيلان ، آيت الله سيد حسن بحرالعلوم رشتي ، آيت الله سيد محمود ضيابري مقدمه بازخواني نقش علماي بلاد در همراهي و حمايت از نهضت امام خميني ، از جمله موضوعات مغفول در عرصه تاريخ نگاري انقلاب اسلامي است .
يکي از وقايع مهمي که در قضاياي سال ١٣٤٢ اتفاق افتاد حمايت آيت الله بحرالعلوم و آيت الله ضيابري از حرکت امام خميني در ماجراي حمله نيروهاي رژيم به مدرسه فيضيه بود که به شهادت سيد يونس رودباري منتهي شده و زمينه اي براي ايجاد قيام ١٥خرداد ١٣٤٢ را مهيا کرد.
در تهران باعث عصبانيت و اين دفعه باز دو نفر ديگر از بزرگترين مجتهدين جمع رژيم شده بود چون رژيم در يعني آيت الله سيد حسن بحرالعلوم و آيت الله شيخ تلاش بود اين گونه القا کند عبدالرسول قائمي را انتخاب کردند و استخاره خوب که امام خميني آزاد است ولي آمد و قرار شد بروند.
اسنادانقلاب اسلامي، همان ، ص ٨٩-٨٨؛ سير مبارزات امام خميني در آينه اسناد به روايت ساواک ، همان ، ج ٢، ص ١٣١؛ ياران امام به روايت اسناد ساواک؛ خادم شريعت ؛ آيت الله حاج آقا حسين خادمي، تهران ، مرکز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات ، ١٣٨٠، ص ٢٥.