چکیده:
مسئله اصلی مدیریت منابع آب در کشور، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب میباشد و در برقراری این تعادل، قیمت یا ارزش آب نقش تعیینکنندهای دارد. در این راستا این مطالعه، به تعیین ارزش اقتصادی آب زیرزمینی برای دو رقم برنج دانهبلند مرغوب و دانهبلند پرمحصول میپردازد. دادههای لازم به روش نمونهگیری تصادفی از تعداد 205 کشاورز برنجکار دشت بهشهر استان مازندران که برای آبیاری محصول خود تنها از آب استحصال شده از چاه استفاده میکنند، در سال زراعی 94-1393 گردآوری شده است. در تعیین قیمت سایهای آب برای این دو رقم برنج در روش برنامهریزی ریاضی اثباتی (PMP)، با توجه به سطح آب در دسترس، کشاورزان مورد مطالعه به چهار گروه تقسیم شدند. نتایج نشان دادند در سناریوهای کاهش 5 تا 40 درصدی مقدار آب، قیمت آب بهترتیب در گروه نخست (بیشترین آب در دسترس) تا چهارم (کمترین مقدار آب در دسترس) برابر با 1810، 4370، 4770 و 4370 ریال برآورد شده که بهطور میانگین، قیمت آب برآوردشده 3830 ریال بدست آمده است. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد میشود با توجه به اینکه مهمترین هدف در راستای توسعه اقتصادی بخش کشاورزی استفاده بهینه و صرفهجویی در مصرف آب است، قیمتگذاری و دریافت آببها در سطح معادل با ارزش اقتصادی ضروری میباشد.
The main problem of water resources management in the country, a balance between water supply and demand and to maintain this balance, the price or value of water is decisive role. The present study to determine the economic value of groundwater, for the long grain rice and long grain quality is high yielding. Information necessary to achieve the purpose of the survey of 205 rice farmers water their crops only for plain city water extracted from wells may have been collected in the crop year 1393-94. In determining the shadow price of water for the two varieties of rice in the way of positive mathematical programming (PMP), depending on the level of water available, farmers were divided into four groups studied and results showed that under scenarios of reduced 5 to 40 percent the amount of water, water prices respectively, in the first group (the most available water) and fourth (lowest available water) of 1810, 4370, 4770 and 4370 Rials was calculated to 3830 Rials is estimated at an average price of water is obtained
خلاصه ماشینی:
در تعیین قیمت سایه ای آب برای این دو رقم برنج در روش برنامه ریزی ریاضی اثباتی (PMP)، با توجه به سطح آب در دسترس، کشاورزان مورد مطالعه به چهار گروه تقسیم شدند.
نتایج این پژوهش نشان دادند که قیمت های سایه ای (ارزش اقتصادی) آب بیانگر میزان تغییر سود کشاورزان منطقه به ازای افزایش یک واحد به مقادیر موجود منابع آب تخصیص داده شده است .
در بیش تر مطالعات انجام شده با استفاده از روش PMP یک تابع هزینه متغیر درجه دوم به صورت رابطه (٤) استفاده شده است : 1- Arfini 2- Paris and Howitt (11) مرحله III) تبیین یک مدل برنامه ریزی درجه دوم یا مدل غیرخطی از راه قرار دادن ضرایب برآوردی تابع هزینه در تابع هدف مدل LP بدون محدودیت های کالیبراسیون.
حال مدل غیرخطی کالیبرهشده به طور صحیحی سطح زیرکشت موجود و ارزش سایه ای منابع را باز تولید مینماید و برای شبیه سازی و بررسی واکنش کشاورزان به اجرای سیاست های گوناگون نظیر سیاست قیمت گذاری منابع آبی و استخراج تابع تقاضای نهاده آب مناسب میباشد (کرامت زاده، ١٣٩٠).
روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری تصادفی ساده بوده و جامعه هدف این پژوهش برای تعیین ارزش اقتصادی آبهای زیرزمینی در دشت بهشهر شامل تمام کشاورزانی است که در ١٧ روستای بخش مرکزی بهشهر و توابع رستم کلا به کشت برنج مشغول میباشند و تنها از آب استحصال شده از چاهها برای آبیاری محصول خود استفاده میکنند.
Investigating the reaction of farmers to price policies and quotation of irrigation water in Kerman province Master of Science thesis, Agricultural Economics field.