چکیده:
نصب تجهیزات ترافیکی و وسایل ایمنی در معابر عمومی میتوانند نقش مهمی در جلوگیری از بروز حوادث و سوانح رانندگی ایفا نمایند. در این بین، نقش پلهای عابر پیاده بیش از دیگر تجهیزات قابل توجه است. عدم جانمایی صحیح و بهینه پلهای هوایی عابر پیاده منجر به کاهش استفاده از آنها و افزایش تصادفات و غیره میگردد. امروزه، تلفیق تحلیلهای تصمیمگیری چند معیاره(MCDA) مشارکتی باقابلیتها و پردازشهای سامانههای اطلاعات مکانی (GIS)، توانمندیهای منحصربهفردی را برای تصمیمگیری و برنامهریزیهای مکانی در اختیار مدیران شهری قرار داده است. در این راستا، افراد با مشارکت یکدیگر و با ارائهی اولویتها، نگرش و عقاید خود، در فرایند تصمیمگیری مکانی گروهی در حوزههای مختلف ایفای نقش میکنند. این پژوهش با در نظر گرفتن معیارهای مختلف و با استفاده از روشهای تصمیمگیری چندمعیارهی گروهی (در دو بخش فردی و گروهی) به حل مسألهی جانمایی بهینهی پلهای هوایی در شهر مشهد میپردازد. دربخش تصمیمگیری مکانی فردی، از تعدادی معیار (مکانی وغیرمکانی) و عملگر میانگین وزندار مرتب شده (OWA) برای ارزیابی و رتبهبندی گزینههای مکانی (مکانهای مناسب برای پلهای هوایی)، استفاده گردید. همچنین، دربخش گروهی تصمیمگیری مکانی (بخش ادغام نظرات یا نقشه های فردی)، از روش اکثریت فازی (Fuzzy Majority) استفاده شد. بدین ترتیب گزینهها جهت انتخاب مناسبترین مکان برای استقرار پلهای هوایی در منطقه یک شهرمشهد، رتبهبندی گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده، گزینهها بر طبق نظر گروه تصمیمگیران برای احداث پل هوایی، به ترتیب خیابانهای اصلی احمدآباد، فرامرز عباسی، فلسطین و سازمان آب رتبه بندی و پیشنهاد گردیدند.
خلاصه ماشینی:
در بخش تصمیم گیری مکانی فردی، از تعدادی معیار (مکانی وغیرمکانی) و عملگر میانگین وزن دار مرتب شده (OWA) برای ارزیابی و رتبه بندی گزینه های مکانی (مکان های مناسب برای پل های هوایی)، استفاده گردید.
روش های GIS-MCDA گروهی را میتوان به شکل فرایندهایی در نظر گرفت که داده های مکانی (نقشههای معیار) را با ارزش های مربوط به قضاوت تصمیم گیران ترکیب کرده ، اطلاعات باارزشی را برای تصمیم گیری مکانی فراهم میآورند.
در نتیجه این تابع ، برای یک مجموعه از مقادیر معیار منتسب به هر گزینه به صورت رابطه ی (١) تعریف میشود: (رجوع شود به تصویر صفحه) طبق رابطه ی فوق ، ارزش از مرتب سازی مجدد مقادیر معیارها () به دست میآید.
- (٢٧١: ٢٠٠٦ ,Malczewski) تصمیم گیری مکانی گروهی : روش اکثریت فازی به عنوان فرایندی تجمیعی به جهت ترکیب راه حل های فردی برای یک تصمیم گیری مکانی گروهی، طبق نظر اکثریت تصمیم گیران پیشنهاد میشود (٣٠٣ :٢٠١٠,Malczewski &Boroushaki ).
روش اکثریت فازی شامل مراحل زیر است (٣٠٣ :٢٠١٠,Malczewski &Boroushaki ): مرحله ی اول : محاسبه ی کل مقادیر حامی برای یک تصمیم گیرنده ی مشخص توسط دیگر تصمیم گیران برای یک گزینه ی (رجوع شود به تصویر صفحه) طبق رابطه ی (٦)، دو ارزشی که بیشتر همدیگر را حمایت کنند، وزن شان بیشتر است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) یافته های تحقیق : برای دست یابی به هدف پژوهش ، از چهار تصمیم گیرنده (برنامه ریزان ، مدیران ، شهروندان و غیره ) و همچنین ، چهار معیار مکانی و غیرمکانی استفاده گردید که این تصمیم گیران ، چهار گزینه ی پیشنهاد شده را رتبه بندی میکنند.