چکیده:
یکی از مشکلات عمده مدیریت بحران زلزله در ایران، کمبود آموزش و اطلاعرسانی عمومی مناسب است. گرچه معمولا بعد از وقوع هر زلزله، مسئولان و رسانه ها بحثهای مختلفی در رابطه با زلزله و لزوم آمادگی در مقابل آن مطرح می کنند، اما به طور کلی جامعه اطلاعات کافی در اینباره ندارد و ضعف بزرگی در میزان آگاهیهای عمومی وجود دارد. با توجه به احتمال بالای پیشامد زلزله در کلانشهر تهران تصمیمگیری درباره چگونگی آگاهی بخشیدن به عموم شهروندان جهت مدیریت شرایط بحران ضروری است. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویتبندی اجزاء آگاهیبخشی و اطلاعرسانی درباره زلزله تهران به روش دلفی انجام شده است. مخاطبان و مسیرهای اطلاعرسانی به منظور آگاهیبخشی، شناسایی و اولویتبندی شدهاند. اجماع ۴۳ نفر از خبرگان حوزههای مرتبط نشان داد که شش گروه دانش آموزان، زنان خانه دار، دانشجویان، افراد شاغل، کودکان و سالمندان به ترتیب مهمترین مخاطبان هدف برای اطلاعرسانی هستند. برای هر یک از این گروههای ششگانه ۱۰ مسیر اطلاعرسانی برای انتقال پیام شناسایی شده است. در نهایت فهرست اولویتبندیشده از مخاطبان و مسیرها به دست آمد که میتواند در جهت آمادهسازی شهروندان برای مقابله با بحران مورد توجه سیاستگذاران و مجریان نهادهای مرتبط قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"طبق نتایج این دلفی میتوان این گونه نتیجه گرفت که شش گروه کودکان، دانشآموزان، دانشجویان، افراد شاغل، زنان خانهدار و سالمندان تقسیمبندی مناسبی برای بخشبندی مخاطبان جهت آگاهیبخشی عمومی زلزله هستند، زیرا بخش اعظم جمعیت شهر تهران را پوشش میدهند، و معیارهای مناسب یک بخشبندی را نیز دارد، از جمله در دسترسبودن گروهها و داشتن اطلاعات جمعیتی.
همان طور که گفته شد این پژوهش به روش دلفی و در دو دور انجام شد، پس از پایان هر دور نتایج به دست آمده از پرسشنامهها جمعبندی شدند و در نهایت برای شش گروه مخاطب، یعنی کودکان، دانشآموزان، دانشجویان، افراد شاغل، زنانخانهدار و سالمندان، ۱۰ اولویت اول مسیرها و قالبهای پیام مناسب برای آگاه کردن کلیه مخاطبان شناسایی شدند.
رسانهها همان طور که حق دارند مدیران سازمانهای مسئول در حوزة مدیریت بحران را مورد انتقاد و پرسش قرار دهند، در قبال مردم و جامعه نیز مسئول هستند (مککوایل، ۱۳۸۲) و باید نقش خود را در اطلاعرسانی به مردم و آگاه کردن آنها درباره خطرها و اثرات زلزله به خوبی ایفا کنند و با توجه به این مسئله سعی کنند گامی در جهت آمادهسازی شهروندان و جامعه در برابر زلزله بردارند.
در این پژوهش مسیرهای متعددی که میتوانند برای اطلاعرسانی دربارة بحران زلزله به شهروندان شهر تهران مورد استفاده قرار گیرند، با توجه به نظر خبرگان حوزههای مختلف از جمله مدیریت بحران، آموزش همگانی، رسانه و ارتباطات و غیره، مورد پرسش قرار گرفت."