چکیده:
مطالعۀ حاضر با هدف کلی مقایسۀ انواع کارگفتهای گفتاری در دو فرهنگ کلامی فارسی و انگلیسی انجام گرفتهاست. نتایج حاصل از مقایسۀ دادهها نشان داد که انواع کارگفت در لالاییهای هر دو زبان مشاهدهشد که به نسبت فراوانی به ترتیب شامل کارگفتهای ترغیبی (مستقیم و غیرمستقیم) و عاطفی، اظهاری، تعهدی و اعلامی میباشد. هر دو زبان کنشهای عاطفی در لالاییها را بصورتهای مختلفی چون تعریف، آرزو، دعا، ترس و تهدید بیان میکنند، با این تفاوت که در فارسی تشبیه کودک به انواع گل ها بسیار معمول است. به همین صورت، عنصر ترس و تهدید نیز از گستره و تنوع بیشتری در لالاییهای فارسی برخوردار بوده، ترس و نگرانی از تجدید فراش همسر نیز مشخصۀ زن ایرانی در گذشتهاست. بعلاوه، در لالاییهای انگلیسی عنصر خستگی مادر مشاهده نگردید. بیان دلبستگیهای اعتقادی و دلواپسیهای اجتماعی در قالب کارگفتهای اظهاری نیز از مشخصههای مشابه لالاییها در دو فرهنگ کلامی بود است. تعهد به انجام عمل و قول و قرارهایی در قبال فرزند و اعلام شرایطی که کودک ناچار به پذیرش آن باشد به ترتیب کارگفت تعهدی و اعلامی نیز در هر دو زبان با گسترۀ بیشتر در فارسی مشاهده گردید.
خلاصه ماشینی:
com تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٧/١٩ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/١/١٦ ١- مقدمه لالایی ساده ترین و ابتداییترین گونۀ ادبیات محسوب میشود که ابتدا توسط ذهن تودة مردم و بویژه مادران یک سرزمین ، آفریده و سروده شده است و سپس ، سینه به سینه ، به مادران نسل های بعد رسیده و آنان بیآنکه بدانند این لالاییها از کجا و چگونه آمده اند و با توجه به روحیات و شرایط اجتماعی خود، آنها را در گوش کودکان خود زمزمه کرده اند؛ به همین دلیل ، این گونۀ ادبیات ، ادبیات سمعی یا شفاهی نامیده میشود.
با توجه به این ابهام و تناقض و به منظور رسیدن به پاسخی روشن و دقیق ، ترانه های لالایی را در دو فرهنگ کلامی کاملا متفاوت ، یکی شرقی (فارسی) و دیگری غربی (انگلیسی)، درقالب نظریۀ «کارگفت » (speech act(، از لحاظ انواع کارگفت های بیانی به کاررفته ، فراوانی آنها و نیز شیوة بیان کارگفت ها به از لحاظ ضمنی و تأثیری و نیز صراحت در این لالاییها، بررسی و مقایسه میکنیم .
از جمله مقالاتی که در این زمینه نوشته شده است ، میتوان به موارد زیر اشاره نمود: حسن لی(١٣٨٢) با تأکید بر ضرورت مطالعۀ انواع گونه های ادبیات شفاهی و خصوصا لالاییها، به ویژگیهای کلی آنها پرداخته و مهم ترین مضامین مطرح شده را آرزوها و آمال مادرانه ، بازگشت پدر، خستگی مادر و تشبیه کودکان ذکرمیکند.