چکیده:
یکی از مسائلی که برای شاعران اهمیت دارد، چگونگی طرح و بیان معناسـت و همـین نکتـه باعـث تفاوت و تمایز شاعران از یکدیگر میشود. ابن یمین بعنوان یکی از شاعران قطعه سـرا، از شـیوه هـا و ابزار مختلفـی بـرای طـرح و بیـان معنـا، اسـتفاده کـرده اسـت کـه در ایـن مقالـه در سـه بخـش ساختاری(حکایت ، روایت و گفتگو)؛ توضیحی و استنادی (استدلال ، تعریف ، تفسیر، توصیف ، اسـتناد به آیات و احادیث ، تضمین و نقل سخن دیگران ) و بلاغی (تشبیه ، تمثیـل ، بیـان نمـادین و پرسـش بلاغی) مورد بررسی قرار گرفته است ؛ هدف و غرض او در استفاده از ایـن شـیوه هـا، ایجـاد تنـوع در بیان ، دوری از یکنواختی، اقناع خواننده ، آراستگی کلام و نهایتا تاثیرگذاری بیشتر در مخاطب است ؛ با توجه به جنبه های ارشادی و تعلیمی داشتن قطعات ابن یمین ، شیوة بیان برای او اهمیت زیـادی دارد تا سخنش مورد توجه و قبول خوانندگان قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
ابن یمین بعنوان یکی از شاعران قطعه سـرا، از شـیوه هـا و ابزار مختلفـی بـرای طـرح و بیـان معنـا، اسـتفاده کـرده اسـت کـه در ایـن مقالـه در سـه بخـش ساختاری(حکایت ، روایت و گفتگو)؛ توضیحی و استنادی (استدلال ، تعریف ، تفسیر، توصیف ، اسـتناد به آیات و احادیث ، تضمین و نقل سخن دیگران ) و بلاغی (تشبیه ، تمثیـل ، بیـان نمـادین و پرسـش بلاغی) مورد بررسی قرار گرفته است ؛ هدف و غرض او در استفاده از ایـن شـیوه هـا، ایجـاد تنـوع در بیان ، دوری از یکنواختی، اقناع خواننده ، آراستگی کلام و نهایتا تأثیرگذاری بیشتر در مخاطب است ؛ با توجه به جنبه های ارشادی و تعلیمی داشتن قطعات ابن یمین ، شیوة بیان برای او اهمیت زیـادی دارد تا سخنش مورد توجه و قبول خوانندگان قرار گیرد.
٢ـ ٢ـ شیوه ها و ابزار توضیحی و استنادی: ابن یمین برای طرح و بیان معنا در قطعاتش در مواردی از استدلال ، تعریف ، تفسیر و توصیف کمک گرفته و یا به آیـات و احادیـث ، سـخن بزرگـان و شـعر شاعران دیگر استناد جسته است که ما این موارد را «شیوه ها و ابزار توضیحی و استنادی» نامگذاری کرده ایم و در ادامه به بررسی آنها میپردازیم .
نکتۀ آخر در مورد تشبیه های ابن یمین ، تناسب تشبیه ها با یکدیگر است کـه او ایـن تناسـبها را در مواردی رعایت کرده و از این مسأله برای زیبایی کلام و تأثیر در خواننده بهره برده و به سخن خـود تنوع بخشیده است ؛ بعنوان مثال تناسب مهـره هـای شـطرنج در تشـبیه هـای قطعـات ٢١٣ و ٧٤٣، تناسب حیوانات در قطعات ٢١١، ٣٩٧ و ٣٩٨ ، تناسب عناصر اساطیری در قطعۀ ٤٧٢ و ...