چکیده:
زمینه و هدف: اولین مواجهه بزهدیده بعد از تحمل بزهدیدگی با پلیس و ضابطان است. نادیده گرفتن حقوق و نیازهای بزهدیده در مرحلة پلیسی، موجب بزهدیدگی ثانویه وی میشود. شناسایی این حقوق و نیازهای بزهدیده از مهّمترین مباحث بزهدیدهشناسی است. روششناسی: این تحقیق از نظر روش، اسنادی است و اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانهای به زبان فارسی و انگلیسی و مراجعه به قوانین و اسناد بینالمللی تنظیم شده است. نتایج و یافتهها: رفتار همراه با احترام و کرامتمدار پلیس با بزهدیده، از اهمیت ویژهای برخوردار است و مانع از بزهدیدگی ثانویه خواهد شد. پلیس، باید در مواجهه با بزهدیده، موازین انسانی و همراه با احترام را رعایت کند. کارآمدتر شدن پلیس منوط به رفتار کرامتمدار با بزهدیده، بزهکار، گواهان، آگاهان، کارکنان نظام عدالت کیفری و کلیه کسانی است که به نوعی با بزه در ارتباط هستند. آموزشهای بزهدیدهمحور در شناسایی حقوق بزهدیده در مرحلة پلیسی، دسترسی سریع و آسان به پلیس، دریافت به موقع شکایت و اعلام فوری مراتب وقوع جرم به مرجع قضایی، حفظ اسرار، زندگی و حریم خصوصی و مراقبت از سلامت بزهدیده، آگاهیدهی پلیس به بزهدیده و...، از اهمّ نیازهایی است که پلیس باید در فرایند تحقیقات مقدماتی برآورده کند.
خلاصه ماشینی:
مبانی نظری اهمیت مرحلۀ پلیسی و ضرورت آموزش های بزه دیده محور: مرحلۀ پلیسـی ، نـاظر بـه اقدامات پلیس و سـایر ضـابطان دادگسـتری در کشـف جـرم ، جمـع آوری و حفـظ آثـار و دلایل جرم ، دریافت شکایت بزه دیده و ارجاع به مرجع قضایی ، جلوگیری از فرار یا پنهـان شدن متهم ، ابلاغ اوراق قضایی و اجرای دستورات مقام های قضایی و حفاظت از بـزه دیـده است .
از آنجا که پلیس ، اولین گروه از مقامات عدالت کیفـری اسـت که بزه دیده با آنان مواجهه می شود، رفتار کرامت مـدار پلـیس و همـدردی بـا بـزه دیـده در ایجاد آرامش و امنیت برای وی حایز اهمیت خاص است .
راهنمـایی هـای لازم در خصـوص نحـوه جمع آوری دلایل ، مانند مراجعه به پزشکی قـانونی در مـورد آسـیب هـای جسـمانی ، تنظـیم شکایت کیفری و دریافت دستور مقام قضـایی ، حفـظ ، جمـع آوری دلایـل ارتکـاب جـرم ، معرفی شهود و نظایر این ها، اهم مواردی است که پلیس بلافاصله پس از مواجهه با بزه دیده باید برای وی توضیح دهد.
به عنوان مثال ماده ٣ ـ ١٥ قانون آیین دادرسی کیفـری فرانسـه در ایـن بـاره مقـرر مـی دارد: «پلـیس قضایی موظف است شکایات ارائه شده توسط بزه دیدگان را دریافت کـرده ، و در صورت لزوم ، آن ها را به بخش یا واحد ذیصلاح محلی پلیس قضایی انتقال دهـد.
البته ، این بدین معنـا نیست که پلیس فاقد صلاحیت دریافت شکایت است ، بلکه وظیفه دارد، نسبت بـه دریافـت شکایت و سایر اقدامات لازم برای حقوق بزه دیده اقدام و آن هـا را در اختیـار پلـیس دارای صلاحیت قرار دهد.