چکیده:
گفتار پیش رو بر آن است تا سوره قمر، یکی از سور مکّی قرآن کریم را از دیدگاه نقد فرمالیستی مورد تحلیل قرار دهد و به این مسأله بپردازد که در کلام الهی، که سرشار از مفهوم و معنا بوده و در هر حرکت و سکون آن دریایی از مفهوم وجود دارد، چگونه به نحو اعجابانگیزی، جانب شکل و فرم نیز رعایت شده است؛ و با ملاحظه گفتمان و مبانی نقد فرمالیستی که برای بررسی متن، خالق متن و جوانب متعدد دینی، سیاسی، فرهنگی و ... را نادیده میگیرد، میکوشد صرفاً با تمرکز بر خود متن، زیباییهای اعجابآمیز لفظی سخن الهی را به مخاطب عرضه کند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به این نتیجه رسیده است که الفاظ و محتوا در قرآن کاملاً در تعامل دو طرفه و هماهنگ با هم بوده و الفاظ بکاررفته در آن محتوایی نو آفریده است که به جرأت میتوان گفت تنها وسیلهای که توان بیان این مفاهیم عمیق قرآن کریم را دارد، همین الفاظ استعمالشده است و هرگز نمیتوان لفظ دیگری را جایگزین آن ساخت. حاصل اینکه در پرتو این پژوهش، مسیری دیگر برای تبیین اعجازهای بیشمار سخن الهی گشوده میشود.
خلاصه ماشینی:
تحليل فرماليستي سوره مبارکه قمر * تاريخ دريافت : ٩٦/٩/١٧ عسگر بابازاده اقدم تاريخ پذيرش : ٩٧/٢/١٤ جواد کارخانه ** *** حسين تکتبار فيروزجايي چکيده گفتار پيش رو بر آن است تا سوره قمر، يکي از سور مکي قرآن کريم را از ديـدگاه نقـد فرماليستي مورد تحليل قرار دهد و به اين مسأله بپردازد که در کلام الهي، که سرشار از مفهوم و معنا بوده و در هر حرکت و سکون آن دريايي از مفهوم وجود دارد، چگونـه بـه نحو اعجاب انگيزي، جانب شکل و فرم نيز رعايت شده اسـت ؛ و بـا ملاحظـه گفتمـان و مباني نقد فرماليستي که براي بررسي متن ، خالق متن و جوانب متعدد ديني، سياسـي، فرهنگي و ...
٥٢ /فصلنامه مطالعات قرآني، سال نهم ، شماره ٣٤، تابستان ١٣٩٧ به هر حال گفتار حاضر، که با روش کتابخانه اي و با استمداد از منابع حرفي، نحوي و نقد ادبي سامان يافته است ، ميکوشد تا به روش کاربردي دلالت هاي الفـاظ بکاررفتـه در سوره مبارک قمر را عرضه کند تا از اين رهگذر کنش و واکنش لفظ و معنـا و چگـونگي تشکيل زيرساخت و روبناي مستحکم سوره جلوه گر شود.
١. افعال يکي از ويژگيهاي برجسته سوره قمر تأکيد بر روي فعل است ؛ به اين معنا که تقريبا در هر آيه آن فعل به کار رفته است ؛ چون محور اتفاقات و مسـائل ايـن سـوره بـه سـبب ٥٤ /فصلنامه مطالعات قرآني، سال نهم ، شماره ٣٤، تابستان ١٣٩٧ افعال و اقداماتي است که پيروان حق و باطل مرتکب شده اند.