چکیده:
منافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(ص)و در نتیجه سست و بی پایه نشان دادن وحی، پیامبر(ص) را «أُذُنٌ» مینامیدند تا ایشان را ساده لوح و دهانبین معرفی کنند. خداوند متعال در دفاع از شخصیت وی «أُذُنٌ» بودن ایشان را تأیید مینماید اما وی را «أُذُنُ خَیْرٍ» معرفی مینماید. بررسی موارد اتفاق و اختلاف نظر مفسران اهل سنت و شیعه میتواند ما را در دسترسی به معنای کاملتر آیات شریفه قرآن یاری کند. در تفسیر آیه61 سوره توبه به جز در دو مورد بین این دو دسته از مفسران اتفاق نظر وجود دارد یکی در معنای عبارت «أُذُنُ خَیْرٍ» که بیشتر مفسران شیعه آن را شنوندهای خوب و خیر معنا کردهاند ولی اهل تسنن یا معنای آن را شنونده خیرها گفتهاند یا فقط به ذکر هر دو معنا پرداختهاند. اختلاف دیگر در بیان شأن نزول آیه شریفه است که دو روایت در تفاسیر شیعه عنوان شده است: یکی از لحاظ سند و دلالت قابل تأمل بوده ولی دیگری مورد تأیید است.
خلاصه ماشینی:
براي اثبات اين مدعا که پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم ) شنونده همه سخنان است نه فقط سخنان صلاح و درست ميتوان به دلايل زير تمسک کرد: ١ـ مضمون آيه شريفه در جمله ﴿يؤمن بالله و يؤمن للمؤمنين ﴾ که در تفسير «اذن خيـر» آمده است : با توجه به تفاوت حرف جري که بعـد از کلمـه «يـؤمن » در ايـن دو قسـمت وجود دارد معناي جمله چنين ميشود که رسول اکرم (ص )، خدا را در وحياي که به وي نازل ميفرمايد به تماميتصديق مينمايد.
و بدين جهت خداوند اين آيـه را نـازل کرد: ﴿ومنه م الذين يؤذون النبي ويقولون هوأذن قل أذن خيرلکم يؤمن بالله ويؤمن للمؤمنين ﴾ يعنـي ١١٨ /فصلنامه مطالعات قرآني، سال نهم ، شماره ٣٤، تابستان ١٣٩٧ خدا را در آنچه به او ميگويد تصديق ميکنـد و حـرف هـاي شـما را هـم در آنچـه عـذر ميآوريد ميپذيرد، ولي در باطن تصديق ندارد، و براي مـؤمنين ايمـان مـيآورد و از آن مؤمنين آن کساني هستند که به زبان اقرار به ايمان ميکنند و ليکن اعتقادي بـه گفتـه خود ندارند(قمي، ١٣٦٧، ج ١: ٣٠٠ و طباطبايي، ١٤١٧، ج ٩: ٣١٦) قريب به ايـن معنـا، روايت ديگري در «نهج البيان » از امام صادق (عليه السلام ) نقل شده است (شيباني، بي تا، ج ٣: ٤٢).