چکیده:
کشاورزی به دلیل وجود شرایط کنترل نشدنی مانند عوامل جوی و آفات و بیماریها در فرایند تولید و نیز عوامل اقتصادی همچون نوسانهای قیمت و بازار، از مخاطرهآمیزترین فعالیتهای اقتصادی شمرده می شود. از همین رو بیمه کشاورزی به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک و تقویت انگیزه سرمایه گذاری در کشاورزی مطرح است. این مطالعه نیز با هدف بررسی نقش تعاونیهای روستایی منطقه سیستان بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی در سال 1388- 89 انجام گرفت. در این تحقیق داده های مورد نیاز از 64 تعاونی و 220 بهره بردار بیمهشده و بیمهنشده منطقه از طریق روش نمونه گیری تصادفیساده جمعآوری و پرسشنامههای مربوط تکمیل شد. برای تحلیل اطلاعات پرسشنامهها، نرم افزار Eviews5 و مدل توبیت به کار رفت.
برپایه نتایج این مطالعه، یک درصد افزایش در درآمد و سن کشاورز به ترتیب موجب 06/ 0 و 4 درصد افزایش در پذیرش بیمه شده است. تاثیر منفی و معنی دار نداشتن تحصیلات حکایت از بیسواد بودن بیشتر کشاورزان منطقه دارد. نتایج همچنین نشان میدهد که تعاونیهای روستایی در خدمات رسانی بیمه محصولات کشاورزی در سالهای اخیر با فراز و نشیب هایی همراه بودهاند و عوامل اقتصادی و اجتماعی متعددی بر پذیرش و تقاضای بیمه از سوی کشاورزان تاثیر گذاشته است و لذا پیشنهاد می شود تغییرات ساختاری در بخش کشاورزی و سیاستگذاری مناسب در بخش تعاونیها از سوی دولت در گسترش بیمه محصولات کشاورزی در دستور کار قرار گیرد.
In view of uncontrollable conditions such as acts of God، pests and diseases in production process on the one hand، and economic conditions like price and market fluctuations on the other hand، Agriculture is considered as of the most hazardous economic activities. Therefore، insuring agricultural products is regarded as a means for risk reduction and investment motivation.
The current research aims at studying the role of rural cooperatives in systan district in insurance demand for agricultural products in the year 1388-89. The data were collected from 64 cooperatives and 220 insured and uninsured users through random sampling. Questionnaire was the data collection tool. Eviews5 and Tubit Model were applied for data analysis.
According to the results obtained، one percent increase in the income and the age of the farmer have caused 0/06 and 4 percents increase respectively in insurance takeout. Also، rural cooperatives have witnessed ups and downs in insurance coverage of agricultural products in recent years with various socioeconomic factors affecting the level of insurance takeout by farmers. Therefore it is recommended that structural changes be made in agricultural sector and proper policies be set in cooperative sector by the government in line with insurance agricultural products.
خلاصه ماشینی:
نقش تعاونیهای روستایی در تقاضای بیمه محصولات کشاورزی منطقه سیستان با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره توبیت علی سردار شهرکی ١، علیرضا سرگزی ، 2 دکتر محمود صبوحی ٣ تاریخ دریافت :٩٠/٩/٢١ تاریخ پذیرش :٩١/٣/٥ چکیده کشاورزی به دلیل وجود شرایط کنترل نشدنی مانند عوامل جوی وآفات و بیماریها در فرایند تولید و نیز عوامل اقتصادی همچون نوسانهای قیمت و بازار،از مخاطره آمیزترین فعالیتهای اقتصادی شمرده می شود.
برای بررسی مدل ،موارد زیر در نظر گرفته شده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) در مدل تابعی فوق متغیر های کیفی وابسته به صورت زیر تعریف می شوند: ١=Y:کشاورزانی که تحت پوشش بیمه محصول از طریق تعاونیها قرار دارند.
میزان (درصد) تحصیلات بهره برداران (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج برآورد ضرایب عوامل مؤثر بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی با استفاده از مدل توبیت در جدول ٤آورده شده است .
برآورد ضرایب اثر گذاری تعاونیها بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ: یافته های تحقیق ns:بدون معنی، *: معنی دار در سطح کمتر از ١٠درصد، **: معنی دار در سطح کمتر از ٥درصد، ***: معنی دار در سطح کمتر از ١درصد پیشنهادها برپایه نتایج این پژوهش ،پیشنهادهای زیر ارائه می گردد: -با توجه به مثبت و معنادار بودن متغیر سن و درآمد، پیشنهاد می گردد تجربیات لازم از طریق کلاسهای ترویج و دهیاران به کشاورزان کم تجربه منتقل شود و راهکارهای افزایش درآمد و کاهش ریسک از طریق بیمه کردن محصولات ترویج گردد.