چکیده:
در عصر جهانی سازی فرهنگی آن دسته از ارزش های هویتی که از پویایی و سیالیت و قدرت انتقال بالاتری برخوردار باشند، شانس بیشتری برای بقا دارند. مذهب شیعه و هویت ایرانی از بارزترین شاخصه های هویتی کنونی ملت ایران هستند که می توانند در برابر پدیده جهانی شدن با حفظ ارزش های هویتی از طریق ایجاد وحدت و همبستگی ملی، بقاء ملی ایران را حفظ نمایند. از دیدگاه جغرافیای سیاسی ملت ایران دارای دو شکاف مذهبی و قومیتی می باشد که در عصر کنونی و به واسطه افزایش آگاهی ها محسوس تر شده اند و می توان گفت، پرداختن به هر یک از شاخصه های هویت کنونی ملت ایران یعنی مذهب تشیع یا هویت ایرانی و نادیده گرفتن دیگری ایجاد شکاف ملی را در پی دارد. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال تشریح آن است که امنیت و بقاء ملی ایران در بلندمدت از طریق اتکا همزمان بر مذهب شیعه (پیوند دادن گروه ها و اقوام گوناگون زبانی به ویژه در بخش مرکزی فلات ایران حول مذهب مشترک) و هویت ایرانی (پیوند دادن گروه های مذهبی حول هویت زبانی- نژادی مشترک) حاصل می گردد
خلاصه ماشینی:
مهم ترین زمینه های ناامنی ناحیه کردنشین ایران عبارتند از: − پیوستگی با ناسیونالیسم کرد در خارج از مرزها؛ − احساس عمومی در ارتباط با سهیم نبودن در مدیریت های سیاسی ملی ؛ − کمتر توسعه یافتگی اقتصادی- اجتماعی این ناحیه نسبت به نواحی توسعه یافته تر در بخش مرکزی کشور؛ − محیط کوهستانی که زمینه را برای مقاومت در بحبوحة بحران ها فراهم می آورد؛ − هم مرز بودن این ناحیه با نواحی بحرانی کشورهای ترکیه و عراق و رخنة بحرانها و ناامنی در آن؛ − انزوای نسبی جغرافیایی ، امتداد نیافتن شبکه ریلی ، بن بست بودن و در حاشیه بودن آن به لحاظ شبکه های ارتباط جاده ای (کریمی پور و محمدی، ١٣٨٨: ١٤٥).
نسبت جمعیتی بالای کردها در دو کشور عراق و ترکیه ، کارکرد آن ها به عنوان مناطق بحرانی دائمی در این کشورها، تفاوتهای عمیق زبانی و قومی با اکثریت و درگیریها برخوردهای تاریخی و در مجموع واگرایی های عمیق ، کردها را در این دو کشور به جمعیتی به شدت ناراضی تبدیل کرده است که ایران به علت اشتراکات بالای هویتی قادر است با کم رنگ جلوه دادن اختلافات مذهبی و توجه بیشتر به توسعه در این منطقه موجبات جذب کردها را در جامعه بزرگ ایرانی با مسائل اندک فراهم آورد (کریمی پور و محمدی، ١٣٨٨: ١٥٠).