چکیده:
یکی از مهمترین مباحث در حوزه انرژی، مسئله ژئوپلیتیک انرژی است و از چنان اهمیتی برخوردار است که امروزه امنیت ملی و طرح ریزی قدرت بر اساس کنترل بر منابع انرژی سنجیده می شود. بر این اساس ژئوپلیتیک انرژی، اهمیت انرژی را در رقابت ها و همکاری های ژئوپلیتیکی کشورها و تاثیر آن بر سیاست خارجی کشورها را دربرمی گیرد. در این میان حوزه اوراسیا و بویژه کشور روسیه در تمامی زمینه های مربوط به انرژی دارای موقعیت ژئوپلیتیکی منحصر به فردی است. حجم عظیم ذخایر نفت و گاز، دسترسی به بازارهای عمده مصرف در آسیا و اروپا و در اختیار داشتن شبکه ترانزیتی گسترده، قابلیت بالایی را برای روسیه ایجاد کرده است، تا به کمک انرژی به تقویت قدرت خود بپردازد. از این رو، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی ژئوپلیتیک انرژی روسیه پرداخته و نتایج آن نشان می دهد که روسیه با بهره گیری از ظرفیت ژئوپلتیکی خود در تولید و ترانزیت انرژی در سطح وسیعی از شرق آسیا، آمریکا تا اروپا و حوزه مدیترانه و استفاده مناسب از ژئوپلیتیک انرژی بویژه در زمینه گاز طبیعی، توانسته است به بازسازی قدرت خود پس از جنگ سرد و دوران ریاست جمهوری یلتسین اقدام کرده، به طوری که منابع عظیم نفت و گاز این کشور جای ارتش و نیروهای نظامی آن را در سطح نظام بین الملل گرفته اند.
خلاصه ماشینی:
از این رو، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی ژئوپلیتیک انرژی روسیه پرداخته و نتایج آن نشان می دهد که روسیه با بهرهگیری از ظرفیت ژئوپلتیکی خود در تولید و ترانزیت انرژی در سطح وسیعی از شرق آسیا، آمریکا تا اروپا و حوزه مدیترانه و استفاده مناسب از ژئوپلیتیک انرژی بویژه در زمینه گاز طبیعی ، توانسته است به بازسازی قدرت خود پس از جنگ سرد و دوران ریاست جمهوری یلتسین اقدام کرده، به طوری که منابع عظیم نفت و گاز این کشور جای ارتش و نیروهای نظامی آن را در سطح نظام بین الملل گرفته اند.
S. Energy Information Administration, Russia, 2014: 12) (رجوع شود به تصویر صفحه) خطوط لوله و ترانزیت انرژی روسیه روسیه از امکانات بسیار گستردهای در زمینه بهرهبرداری از خطوط لوله ، نفتکش و راهآهن برای ترانزیت نفت و گاز خود به چهار گوشه جهان برخوردار است .
روسیه مجموعه ای از سیاست ها را در منطقه غنی از انرژی (خارج نزدیک) اجرا کرده است : در سال ٢٠٠٦- ٢٠٠٥ این کشور قیمت خرید گاز از کشورهای آسیای مرکزی را به سطح قیمت های جهانی افزایش داد.
مسائل مربوط به عرضه و امنیت انرژی امروزه در مرکز سیاست های بین المللی و اقتصاد جهانی قرار دارد چرا که جهان به سرعت در حال افزایش تقاضا برای منابع انرژی است که روابط و وابستگی چشمگیر کشورها و افزایش تنش های منطقه ای و بین المللی بصورت خیلی زیادی از آن متاثر می شود.