چکیده:
بی شک عملکرد بهره برداران در قالب نظام های آبیاری مدیریت شده توسط کشاورزان و اجتماعات محلی مصرف کننده نقش بسزایی در رفع مشکلات طرح های آبیاری و زهکشی و کارایی و اثربخشی آبیاری دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه وضعیت تشکلهای آب بران استان خوزستان بر اساس بعد توانمندسازی مدل EFQM انجام گرفت.رویکرد حاکم بر پژوهش کمی و از نوع توصیفی پیمایشی بود. واحد مورد مطالعه دو تشکل نصر و کشتگران در ساحل چپ شهرستان رامشیر و تشکل نوین دز در محدوده شهرستان دزفول و تشکل شهید نصوحی در محدوده شهرستان شوشتر را در برگرفت. جامعه مورد مطالعه را بهره برداران تشکل های ذکرشده تشکیل دادند که از هر تشکل به طور تصادفی تعداد 45 بهره بردار به عنوان نمونه شناسایی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ای بر مبنای بعد توانمندسازی مدل EFQM بود که پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن با توجه به نظر تعدادی از کارشناسان حیطه مطالعه بررسی و تایید شد. از نرم افزارهای SPSS و Excell به منظور تجزیه وتحلیل داده ها بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که درمجموع در بین تشکلها، به ترتیب معیارهای توانمندسازی مدل EFQM شامل شراکت ها و منابع؛ فرایندها، محصولات و خدمات؛ منابع انسانی در بالاترین سطح قرار گرفتند. همچنین در بین تمامی زیرمعیارها و معیارهای مدل EFQM، به تفکیک تشکلها، تفاوت آماری معنی داری وجود دارد.
The experience of the irrigation systems managed by farmers and local communities around the world showed that such systems have great potential for advancing the sustainability of irrigation system's productivity. Farmers’ performance in the framework of these irrigation systems، played a significant role in solving the problems of irrigation and drainage problems both efficiently as well as effectively. In this regards، the main purpose of the present study was to evaluate and compare the water cooperation in the Khuzestan province based on the empowerment dimension of the EFQM model. The dominant approach of this research study was quantitative in the form of a descriptive survey. The study area included two cooperation by the name of Nasr and Keshtgaran in Ramshir Township، “Novin Dez” in the Dezful Township and “Nasuhi” in the Shushtar Township. The population consisted of all farmers in the aforementioned cooperation. The sample size included 45 farmers. The data collection tool was a researcher made questionnaire which its reliability confirmed by calculation of alpha coefficient 0.7 and its validity confirmed based on the experts’ viewpoints. SPSS and Excel software were used to analyze the data. The results showed that، in total among the water cooperations، the factors of partnership and resources، processes، products and services and human resources were at the highest level. Also between the factors and sub-factors of the EFQM were significant mean difference based on the cooperations.
خلاصه ماشینی:
مقایسة تشکل های آببران استان خوزستان بر اساس مدل EFQM منصور غنیان ١*، عرفان علیمیرزایی ٢، منا درانی 3 تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٢/٣٠ تاریخ پذیرش: ١٣٩٦/٨/١٩ چکیده بی شک عملکرد بهرهبرداران در قالب نظامهای آبیاری مدیریت شده توسط کشاورزان و اجتماعات محلی مصرفکننده نقش بسزایی در رفع مشکلات طرحهای آبیاری و زهکشی و کارایی و اثربخشی آبیاری دارد.
محدودیت آب و ضرورت مدیریت بهینه استفاده از آن در طول زمان موجب پیدایش و تکامل نظامهای بهرهبرداری متعددی در شرایط گوناگون طبیعی و اجتماعی روستاهای ایران شده است به گونه ای که اصلاح، ایجاد و بسط تشکل های نوین و مناسب کشاورزی، اصلی ترین حرکتی است که بیش از هر عامل دیگری می تواند در افزایش بهرهوری و ارتقای همه جانبه عملکرد و به تبع آن توسعه پایدار بخش کشاورزی و توسعه متوازن جامعه روستایی مؤثر واقع شود (احسانی و خالدی، ١٣٨٢).
در این راستا، گسترش فرهنگ تعالی سازمانی و علاقه مندی مدیران به بهبود مستمر منتج به افزایش تقاضا برای استقرار سیستم های تعالی شده که مدل بنیاد مدیریت کیفیت اروپا٤ یکی از مهم ترین مدلها در جهت تحقق این مهم می باشد (نجمی ، ١٣٨٩) به گونه ای که امروزه به طور گستردهای مورد استفاده بیش از ٣٠ هزار سازمان بخش دولتی و خصوصی در جهان قرار می گیرد و می توان از آن برای به دست آوردن یک دید کلی و جامع از سازمان برای شناسایی جنبه های اصلی رسیدن به تعالی و بهبود بهره گرفت (٢٠١٦ ,Hemsworth).