چکیده:
امنیت زیستمحیطی در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم در نظریات روابط بینالملل و از سوی دولتها مورد توجه جدیتر قرار گرفت. در دهههای متمادی تحت عنوان بحران مدرنیته و تاثیرات آن بر امنیت محیطزیست، معاهدات بینالمللی پیرامون این مساله بینالمللی مطرح شد. علاوه بر این در نظریات روابط بینالملل نیز بطور جدی مساله امنیت زیستمحیطی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا، در مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی هستیم «مهمترین محورها و موضوعات مطرح شده، در نظریههای روابط بینالملل نسبت به تحول پارادایمی امنیت زیستمحیطی چه بودهاند و در آنها چه مسائلی طرح شده است؟» در این زمینه، در سالهای بعد از 1991 یعنی پس از جنگ سرد مسائلی همچون گرمایش زمین، تخریب فضاهای سبز و تاثیر مخرب مدرنیته در ابتدا از سوی نظریهپردازان اجتماعی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سپس نظریات مطرح روابط بینالملل همچون رئالیسم و لیبرالیسم توجه خاصی به این موضوع داشتند. رئالیستها اساسا مساله امنیت زیستمحیطی را در قالب توجه به مقوله حفظ امنیت جهانی نگاه میکنند و برخلاف آنها لیبرالها بر همکاری دستهجمعی برای حفظ نظم بینالملل، امنیت زیستمحیطی را لحاظ میکنند، نه همچون یک مسئله امنیتی.
خلاصه ماشینی:
در همین راستا، در مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی هستیم «مهمترین محورها و موضوعات مطرح شده، در نظریههای روابط بینالملل نسبت به تحول پارادایمی امنیت زیستمحیطی چه بودهاند و در آنها چه مسائلی طرح شده است؟» در این زمینه، در سالهای بعد از 1991 یعنی پس از جنگ سرد مسائلی همچون گرمایش زمین، تخریب فضاهای سبز و تاثیر مخرب مدرنیته در ابتدا از سوی نظریهپردازان اجتماعی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سپس نظریات مطرح روابط بینالملل همچون رئالیسم و لیبرالیسم توجه خاصی به این موضوع داشتند.
مدرنیته و بحران محیطزیست بسیاری از متفکران علم اجتماعی، مدرنیسم را دورانی تاریخی میدانند که پس از رنسانس فرهنگی در اروپای پس از قرون میانی آغاز شد بعضی نیز نقطه آغازین دوران مدرن را انقلاب صنعتی میدانند و بعضی دیگر نظام تولید سرمایهگذاری و بازار آزاد را شروع دوران مدرن تلقی میکنند به هر حال ویژگیهای برجسته این دوران عبارتند از رشد شهرنشینی، گسترش و توسعه علوم جدید، پدید آمدن نهادهای جدید اجتماعی، سیاسی، آموزشی و از میان رفتن تدریجی نظامهای سنتی، جدایی مذهب از نهادهای سیاسی؛ حضور مردم در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی؛ جا افتادن حقوق فردی یکسان برای همگان و بطورکلی شاید بتوان گفت که مدرنیسم ویژگی یک دوران تاریخی است که کم و بیش از قرن 16 میلادی در اروپا آغاز و تا عصر ما ادامه یافته است.