چکیده:
حمایت از نرمافزارها نه تنها با توسل به نظام حق مولف (کپی رایت) و حق اختراع، بلکه در چارچوب
اسرار تجاری نیز امکان پذیر است. در حقوق ایران ماده ۶۵ قانون تجارت الکترونیکی سال ۱۳۸۲ به
صراحت اطلاعات مر تبط با نرمافزارها و برنامههای رایانهای را از مصادیق اسرار تجاری دانسته است.
برای حمایت قانونی از اطلاعات نهانی نرمافزارها توسط نظام اسرار تجاری، تحقق عناصر سهگانه آن
یعنی، محرمانه بودن اطلاعات. برخورداری این اطلاعات از ارزش اقتصادی و مراقبت معقول از ضرورت
دارد. با این حال, نحوه اعمال این عناصر در مورد نرمافزارها دارای ویژگیهایی است که در سایر
موضوعات مورد حمایت از طریق اسرار تجاری وجود ندارد. سرانجام ارزش اقتصادی فراوان برخی
نرمافزارها، و رقابت فشرده در این بازار اغلب توسل به شیوههای قراردادی جلوگیری از افشای اطلاعات
را نیز ایجاب میکند که خود از اصول ویژهای تبعیت میکند.
خلاصه ماشینی:
1-2-2- عناصر اسرار تجاری موافقتنامه جنبههای تجاری مالکیت فکری سازمان تجارت جهانی معروف به معاهده «تریپس» سال 1994، با استناد به ماده 10 مکرر کنوانسیون پاریس (1976)، ماده 39 خود Trip, s Agreement را به حمایت از اطلاعات افشاء نشده اختصاص داده و در چارچوب رویارویی با رقابت ناسالم در قسمتهای (الف) و (ب) و (ج) بند 2 خود شرایط چنین حمایتی را بر شمرده است: بر این اساس، اطلاعات مورد بحث زمانی مورد حمایت خواهند بود: « الف- سری باشند به این مفهوم که برای اشخاصی که به طور معمول با چنین اطلاعاتی سر و کار دارند ناشناخته باقیمانده و به آسانی برای آنان قابل دسترسی نباشد؛ ب- از آنجا که این اطلاعات سری هستند باید دارای ارزش تجاری باشند؛ و ج- اقدامات معقول برای حفظ محرمانگی آنها صورت گرفته باشد.
در مورد اطلاعات نرمافزاری Reverse engineering دسترسی به متن برنامه یا سورس کد نرمافزارهایی که حق بهرهبرداری از آنها به غیر واگذار شده نه تنها نقض حقوق مالکیت فکری پدید آورنده بلکه در هر صورت نقض محرمانگی محسوب شده و در صورت وجود دو عنصر دیگر یعنی ارزش اقتصادی و اتخاذ تدابیر ضروری برای حفظ محرمانگی، میتواند از حمایت نظام اسرار تجاری نیز بهرهمند شود Takagi Yo, Allman Larry & A.
در اینجا باید خاطر نشان کرد که اگر شکایت شاکی این باشد که متهم از نسخه فارسی شده سیستم بدون اجازه او استفاده کرده، در حالی که نسخه آن به زبان خارجی در اختیار همگان قرار دارد، مسلم است که شاکی نمیتواند به عنوان اسرار تجاری متهم را تحت تعقیب قرار دهد، بلکه باید با استناد به مقررات مالکیت ادبی و هنری و در خصوص مورد قانون حمایت از پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای سال 1379 تقاضا کند ضمانت اجراهای کیفری مرتبط با نقض حقوق مالکیت فکری نرم افزار در خصوص مورد اعمال شود.