چکیده:
سکونتگاههای غیررسمی به مثابهی یکی از پیامدها و ویژگیهای بارز شهرنشینی معاصر در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بودهاند. در میان تمام مشکلاتی که این سکونتگاهها دارند، امنیت تصرف، یکی از مهمترین مسائلی است که با آن مواجه هستند. حق تامین سکونت، اصلی اساسی و لازم برای بهبود شرایط زندگی ساکنین در این سکونتگاهها به شمار میرود و فقدان آن منجر به عدم تمایل به مشارکت، عدم سرمایهگذاری در بهبود مسکن و آسیبهای روانی در ساکنان میشود. هدف این تحقیق، بررسی ارتباط میان امنیت تصرف و کیفیت کالبدی مسکن در ناحیهی خودانگیختهی شهری نایسر شهر سنندج میباشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. جمعآوری دادههای پژوهش به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه انجام شد. نمونهگیری به صورت هدفمند بوده و از 7730 خانوار موجود در محدوده، 366 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران با سطح اطمینان 93 درصد برای پرسشگری انتخاب شدند. سپس دادههای بدست آمده از طریق نرمافزار SPSS از جمله آزمونهای تحلیل عاملی، رگرسیون چندمتغیره، آزمون همبستگی پیرسون، آزمون میانگین و تحلیل مسیر تجزیه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که عامل امنیت تصرف مشارکتی با ارزش عددی «846/0» بیش از عوامل امنیت تصرف قراردادی و تجربهمحور بر کیفیت کالبدی مسکن در نایسر تاثیرگذار بوده است و همچنین نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که ارتباط مستقیم و مثبتی میان شاخصهای امنیت تصرف با کیفیت کالبدی مسکن وجود دارد، بدین صورت که با افزایش شاخصهای امنیت تصرف، کیفیت کالبدی مسکن در این محدوده نیز افرایش خواهد یافت.
خلاصه ماشینی:
FootNote No="19" Text="٣ Legal tenure security ٤ Perceived tenure security /> (رجوع شود به تصویر صفحه) - کیفیت مسکن و امنیت تصرف مسکن: ایدهی اصلی حاکم بر «حقوق مالکیت» این است که با تامین امنیت مالکیت در اسکانهای انسانی میتوان میزان مشارکت خانوارها در طرحهای بهسازی و افزایش کیفیت مسکن را بالا برد و یا به عبارت بهتر، به خودیاری هدایت شده دست یافت (٢٠٠٦ ,Karam &Huchzermeyer ).
جدول ٥: نتایج حاصل از گروهبندی شاخص های امنیت تصرف با استفاده از تحلیل عاملی در محدودهی (رجوع شود به تصویر صفحه) - محدودهی مورد مطالعه ناحیه منفصل نایسر در فاصله ٢ کیلومتری شرق شهر سنندج و در شمال محور سنندج - همدان قرار دارد، اما به علت گسترش شهر در شرق و همچنین رشد نایسر از سمت جنوب فاصله ی آن با شهر همواره در حال کاهش بوده است.
جدول ٧: میانگین امتیاز شاخص های تبیینکننده کیفیت کالبدی مسکن در نایسر (رجوع شود به تصویر صفحه) برای بررسی رابطه ی میان امنیت تصرف و کیفیت مسکن در ناحیه ی منفصل شهری نایسر، از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.
نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که نکته مهمی که برای مشارکت ساکنان با میانگین امیتازی (٠/٨٤٦) در این سکونتگاه اهمیت دوچندان یافته ، تداوم سنت یادگیری و حس مکان است که به دلیل عدم وجود هویت و حس تعلق به مکان (در نایسر تنها افرادی که در روستای نایسر بودهاند، حس مکان بالایی دارند) مشارکت ساکنان با مدیریت شهری را کاهش داده است و نیز نکته جالب توجه در نایسر مشارکت بالای ساکنان با یکدیگر (٤/٠٥) با وجود تفاوت گونه بندی اقشار اجتماعی در این سکونتگاه است (اغلب افراد در نقاط مختلف استان کردستان و یا استانهای مجاور ساکن بودهاند)؛ اما به دلیل هراس از دست دادن ملک خود (به دلیل فقدان مجوز ساختمان و ساخت غیررسمی) با نهادهای دولتی مشارکت پایینی دارند.