چکیده:
دعاوی جمعی، یک رویه قانونی برای طرح دعاوی تعداد زیادی از افراد، علیه خوانده واحد در یک دادرسی می باشد. در این شکل اقامه دعوا یک نفر یا بیشتر به عنوان خواهان نماینده از سوی خود و تعدادی از افراد، در خصوص ادعای مشترک اقامه می کند. اعضای گروه اگرچه در بیشتر موارد نقش فعالی در دادرسی ندارند، اما به نتیجه حاصل از دادرسی ملزم می شوند. ریشه های طرح دعاوی جمعی به حقوق انگلستان باز می گردد، اما حقوق ایالات متحده آمریکا بستر رشد و بالندگی این شیوه اقامه دعوا بوده و الگویی منسجم برای سایر نظام های حقوقی به شمار می رود. در نظام مالکیت فکری برخی مصادیق از جمله نشانه های جغرافیایی، وجود دارد که نفع اشخاص زیادی در مصداق واحدی جمع می گردد از این رو طرح دعوای جمعی بهترین راه حل برای طرح این گونه دعاوی محسوب می شود. برای طرح دعاوی جمعی در نظام مالکیت فکری به نظر می رسد اثبات ضرر جمعی لازم و ضروری است و تا ضرر جمعی ثابت نشود نمی توان توجیهی برای طرح این گونه دعاوی به دست آورد.
خلاصه ماشینی:
در نظام مالکیت فکری برخی مصادیق از جمله نشانه های جغرافیایی ، وجود دارد که نفع اشخاص زیادی در مصداق واحدی جمع می گردد از این رو طرح دعوای جمعی بهترین راه حل برای طرح این گونه دعاوی محسوب می شود.
به عنوان مثال نشانه های جغرافیایی و برخی علائم صنعتی ممکن است ذینفعان متعددی داشته باشد که طرح دعاوی جمعی در صورت نقض حقوق صاحبان این افراد می تواند در قالب دعوای جمعی مطرح شود.
زیرا دعاوی جمعی موجب استیفای حقوق پراکنده تعداد زیادی از افراد میشود، حقوقی که به علت هزینه های بالای دادرسی و منافع کمتر به تنهایی انگیزه و فرصتی برای طرح و رسیدگی نمی یابند، لذا این روش نقش مهمی در تسهیل اقامه دعاوی خرد داشته و با کاهش هزینه ها و افزایش کارایی و اطمینان، روشی مؤثر برای تضمین حقوق ماهوی به شمار می رود.
دادخواهی مستقیم و انفرادی حتی در مواردی که تعداد خواهان یا خوانده از یک نفر نیز بیشتر است تا حدودی می تواند جوابگوی نیاز افراد باشد، اما آیا استفاده از روشهای سنتی در آیین دادرسی برای تعداد بسیار زیادی از افراد که توسط عمل یک نفر متصرر می شوند نیز می تواند کافی و کارآمد باشد؟ در این حالت طرح دعاوی مجزا و جداگانه از سوی هر یک از این افراد هزینه های متعددی به دنبال دارد و به خصوص زمانی که خواسته خواهان ارزش زیادی نداشته باشد؛ این امر موجب بی انگیزگی وی در اقامه دعوی خواهد شد.