چکیده:
بسیاری از صاحبنظران معتقدند که راه حل مسائل و مشکلات زیستمحیطی به رفتار و عملکرد شهروندان بستگی دارد. در این راستا، پدیدهی شهروندی محیط زیستی به دلیل اینکه افراد را در برابر مشکلات محیطزیستی (از جمله پیامدهای منفی تغییر آب و هوا ) متعهد بار میآورد، از اهمیت خاصی برخوردار است. استان مازندران یکی از مناطق مهم کشاورزی و گردشگری کشور است و فعالیت مناطق شهری آن نیز طی سالهای اخیر، به شدت تحت تأثیر تغییرات آب و هوا قرار گرفته است. با توجه به اینکه برای کاهش اثرات منفی تغییر آب و هوا، داشتن شهروندان متعهد امری لازم و ضروری می باشد، تحقیق حاضر درصدد بررسی سطح تعهد شهروندی محیطزیستی و نقش آن در مقابله با مشکلات ناشی از تغییرات آب و هواست. جامعهی آماری این تحقیق، ۳۲۰۷۴۱ نفر از ساکنان شهرستان قائمشهر(مازندران) هستند که با استفاده از نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد ۳۵۰ نفر به عنوان نمونهی آماری انتخاب شدند. اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه وری شد و اعتبار ظاهری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر استادان مرتبط و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ بیش از ۶۰ درصد مورد تأیید قرار گرفـت. یافتههای تحقیق نشان داد که تعهد شهروندان به محیط زیست و مقابله با یکی از بحرانهای محیط زیستی یعنی تغییر آب و هوا متوسط رو به بالا است (میانگین= ۶۲/۳). میزان تعهد شهروندان نسبت به مقابله با پیامدهای منفی و زیانبار تغییر آب و هوا برحسب سن و تحصیلات متفاوت بود؛ به عبارت دیگر، با افزایش سن، وضعیت شهروندی محیط زیستی بهبود یافته اما با افزایش تحصیلات، تعهد به شهروندی محیط زیستی کاهش داشت. پیوند مکانی شهروندان نیز در سطح خیلی بالا (۲۵/۴ از ۵) گزارش شده بود و هم چنین، میانگین تأثیرگذاری چهارچوب پیامهای محلی تغییر آب و هوا ، ۲۱/۴ بوده که نشان میدهد سطح این تأثیر بالا بود. در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون نیز تحقیق نشان داد که پیوند مکانی نسبت به چهارچوب محلی پیامهای تغییر آب و هوا، بیشترین تأثیر را بر توسعهی شهروندی محیط زیستی داشته است. در پایان مقاله و بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد شده است که با توجه به مشهود بودن پیامدهای تغییر آب و هوا و مشهود بودن، تأثیرات آن در استان مازندران، سیاستگذاران درصدد ایجاد تعهد در مردم در برابر سیاستهای کاهش تغییر آب و هوا و تقویت شهروندی محیط زیستی باشند.
خلاصه ماشینی:
باید به این نکته توجه کرد که مفهوم امنیت محله ای توسط متغیرهای زیادی قابل تبیین است (متغیرهای زیادی بر آن تأثیرگذار میباشند) که ایـن تحقیـق به تأثیر سرمایه ی اجتماعی همسایگی به عنوان متغیری که کمتر بـا آن توجـه مـیشـود، نظـر دارد و این تحقیـق نیز نشان میدهد که این متغیرهـا درصـد خـوبی بـرای تبیـین امنیـت محله ای دارند و اگر به این جنبه توجه شود و سیاست گذاریها در ایـن بعـد نیـز وجـود داشته باشد، تأثیر زیادی در افزایش امنیت محله ای که مسـئله ای مهـم مـیباشـد، خواهـد داشت .
در نهایت ، نتایج تحلیل رگرسیون نیز تحقیق نشان داد که پیونـد مکـانی نسـبت بـه چهـارچوب محلی پیام های تغییر آب و هوا، بیشترین تأثیر را بر توسـعه ی شـهروندی محـیط زیسـتی داشـته است .
در پایان مقاله و بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد شده است که بـا توجـه بـه مشـهود بـودن پیامدهای تغییر آب و هوا و مشهود بودن ، تأثیرات آن در استان مازندران ، سیاست گذاران درصدد ایجاد تعهد در مردم در برابر سیاست های کاهش تغییر آب و هـوا و تقویـت شـهروندی محـیط زیستی باشند.
پازوکی نژاد(١٣٩٠) در بررسی ارزش های زیست محیطی دو نسل (دهه ی ١٣٣٠ و ١٣٧٠) که با روش مصـاحبه در شهرسـتان قائمشهر (مازندران ) انجام داد دریافت کـه پیـام هـای محلی تغییر آب و هوا در شکل گیری رفتارهای مقابله ای افـراد تـأثیر دارد.
نتـایج تحقیـق نشـان داد کـه تعهـد افـراد نسـبت بـه سیاست های کاهش تغییر آب و هوا پایین بوده و این میزان حمایت نیز بر حسـب سـن ، جنسیت ، تحصیلات افراد متفاوت بوده است .