چکیده:
دیدگاههای مختلف درخصوص شهر خوب ضمن ارائهی تصویری از یک جامعه مطلوب، میتوانند برای ارزیابی سکونتگاههای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و راهنماییهایی برای حرفه و عمل شهرسازی به دست دهند. این نظریهها به تبعیت از ماهیت هنجاری خود، حامل ارزشی مشخصی هستند. بر این اساس از یک سو استفاده از آنها مستلزم شناخت این زیربناهای ارزشی است و از سوی دیگر در هر بستر مشخص باید نسبت به ارائهی مولفهها و ویژگیهای شهر خوب بر اساس ویژگیها، ارزشها و باورهای بومی اقدام شود. این مقاله در پی آن است که به تبیین و ارائه مولفههای شهر خوب در اندیشه ایرانشهری بپردازد و برای این کار از روش تحلیل موقعیت بهره گرفته است. تحلیل موقعیت یکی از نسخههای روش نظریهی زمینهای است که با نقشهای کردن دادههای مختلف، تصویر بزرگ یا خبر بزرگ در خصوص موقعیت مورد بررسی را تشریح میکند. نتایج مطالعه نشان میدهد که ویژگیهای شهر خوب در اندیشه ایرانشهری را میتوان ذیل 5 مولفه و 14 زیر مولفه تبیین کرد: زیستپذیری (با زیرمولفههای امنیت، رفاه و کفایت)؛ زمانمندی (با زیرمولفههای ثبات فرهنگی و بازخوانی هویتی)؛ خرد (با زیرمولفههای نظم، تعادل و حکمت)؛ هویت (با زیرمولفههای هویت آسمانی، هویت آئینی و هویت ملی)؛ و تعامل (با زیرمولفههای رواداری، مهر با طبیعت و تعامل و مهر با اجتماع).
خلاصه ماشینی:
ویدرتوضـیح سـیر ماهیت این اندیشه میگویدمفردات اصلیاندیشه فلسفیدوره باستان دردوره اسـلامی تداوم پیداکرده است (سیف الدینی،١٣٩٦:٥)وبراین اساس عنوان میکنـدکـه اندیشـه ایران شهریاندیشه ایاست که دوبخش تاریخ ایران زمین ،یعنـیدوران باسـتان ودوره بعدازاسلام رابه هم پیوندمیدهدوتـداوم تـاریخی،فرهنگـیواندیشـگیایـران را تضمین میکند(طباطبایی،١٣٩١:١٤١).
این رواداریوگفت وگوتجلیات کالبـدیبسـیاری درشهرهایایران شهرداشته است ،یکیازمهم ترین تجلیات آن درشکل شهرفضـاهای گفت وگوییاست که درسطوح مختلف شکل گرفته اند:«دربحث ایران شهربه هرکدام میتوانیم بپردازیم وبه اصـطلاح اشـاره ایداشـته باشـیم .
شکل ٣: مولفه های شکل شهر خوب در اندیشه ایران شهری (رجوع شود به تصویر صفحه) نتیجه گیری شهرخوب دراندیشه ایران شهریواجدویژگیهاییاست که چنان کـه پیشـتراسـتدلال شدمیتوانندبرایفهم سنت هایاندیشگیوگفتمان هایمتقابل درجامعـه ایـران ،واز 80 آن طریق خلق محیطیمتناسب باآن ،مورداستفاده قرارگیرند.
بنیاردلان ،اسماعیل (١٣٩٤)؛معرفت شناسی متفکران ایرانی بـا رویکـرد هنـر (نشسـت سـوم از سلسـله نشست های اندیشه و تمدن ایران شهری)،تهران :دبیرخانه طرح توسعه اندیشه ایران شهر.
بهشتی ،محمد(١٣٩٤)؛بازخوانی مفهوم ایران شهر (نشست هفتم از سلسله نشست های اندیشـه و تمـدن ایران شهری)،تهران :دبیرخانه طرح توسعه اندیشه ایران شهر.
خوارزمی ،شهین دخـت (١٣٩٤)؛چارچوبی برای طراحی مدل تحلیلی ایران شهر (نشست ششم از سلسـله نشست های اندیشه و تمدن ایران شهری)،تهران :دبیرخانه طرح توسعه اندیشه ایران شهر.
--------(١٣٩٤)؛تحلیلی از شهر ایرانی ـ اسلامی (نشست دوم از سلسله نشست های اندیشه و تمدن ایران شهری)،تهران :دبیرخانه طرح توسعه اندیشه ایران شهر.
صرافی ،مظفر(١٣٩٤)؛توسعه فضایی پایدار در پرتـو اندیشـه ایـران شـهری (نشسـت دهـم از سلسـله نشست های اندیشه و تمدن ایران شهری)،تهران :دبیرخانه طرح توسعه اندیشه ایران شهر.