چکیده:
نظارت بر فضای شخصی امری پویاست. با تغییر موقعیت میزان انعطافپذیری فضای شخصی نیز تغییر میکند. سنجش میزان تأثیر عوامل موقعیتی بر فضای شخصی، به مطالعة دقیق نیازمند است که در مطالعات داخل کشور به این مقوله توجهی نشده است. برایناساس، در پژوهش حاضر مؤلفههای وابسته به مکان و متغیرهای اصلی مؤثر بر مرز فضای شخصی شناسایی شد. این پژوهش نظری-کاربردی است که به روش علی-ارتباطی انجام شده است. برای آزمون نتایج مطالعات نظری و مطالعات میدانی، محدودة بازار سنتی دزفول انتخاب شده است. در این پژوهش با تحلیل عاملی، هریک از متغیرهای تأثیرگذار بر مرز فضای شخصی از دیدگاه صاحبنظران، در بازار سنتی دزفول ارزیابی شد و هر متغیر در عاملی که با آن اشتراکات معنادار دارد قرار گرفت. یافتههای این مطالعه ضمن ارائة مدلی کاربردی نشان میدهد عامل کالبدی-ساختاری با 41/. درصد، عامل ادراکی-معنایی با 35/. درصد و عامل فعالیتی-رفتاری با 24/. درصد تأثیر بر مرز فضای شخصی، مهمترین عوامل اصلی مؤثر بر مرز فضای شخصی را شکل میدهند. استفاده از این مدل میتواند راهنمای مؤثری برای طراحی مکانهایی با درجة مطلوبیت بالا و تعدیلگر ازدحام باشد که در آنها کاربران میتوانند نظارت کافی بر مرزهای فضای شخصی خود داشته باشند.
Personal space surveillance is dynamic and flexibility level of personal space varies with the change in position. Measuring the impact of situational factors on the personal space requires careful study in this regard which has not been taken into account in the internal studies accordingly. This research seeks to identify the location dependent component and identifies the main variables affecting the boundaries of personal space. This research on the basis of purpose is an applied theoretical and by method is Correlational Study by survey and statistical analyses.
Traditional Dezful bazaar have been selected for field studies. In this research each effective variants on personal space border in the traditional Dezful Bazaar are investigated through the factor analysis and each variant are located in a factor which has meaningful unity together. Results while preparing a practical model shows main factors affecting personal space in the traditional Dezful bazaar which are physical-structural with 0.41%, Perceptual- Semantic with 0.35% and Activity- Behavioral with 0.24% of total score.
Using this model, prioritization of interventions can be made to improve place design with higher Desirability and better Congestion control. In such places users can have adequate supervision over the boundaries of their own personal space.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش با تحليل عاملي، هريک از متغيرهاي تأثيرگذار بر مرز فضاي شخصي از ديدگاه صاحب نظران ، در بازار سنتي دزفول ارزيابي شد و هر متغير در عاملي که با آن اشتراکات معنادار دارد قرار گرفت .
استفاده از اين مدل ميتواند راهنماي مؤثري براي طراحي مکان هايي با درجۀ مطلوبيت بالا و تعديلگر ازدحام باشد که در آن ها کاربران ميتوانند نظارت کافي بر مرزهاي فضاي شخصي خود داشته باشند.
بايد توجه داشت که فضاي شخصي و تنظيم مرز ميان افراد در موقعيت هاي گوناگون ، از جمله عوامل مؤثر بر تعامل و روابط اجتماعي به شمار ميآيد که تأمين نشدن آن در افراد تنش زاست ؛ از اين رو ارائۀ مدلي مفهومي به منظور بررسي تأثير موقعيت و مکان بر مرز فضاي شخصي، اهميت بسياري دارد.
بدين ترتيب ، هدف عمدٔە اين پژوهش ، شناسايي مؤلفه هاي وابسته به مکان و متغيرهاي اصلي مؤثر بر مرز فضاي شخصي، و مشخص شدن سهم هريک از آن ها در موردپژوهي مربوط است .
اين امر سبب مي شود تا به حضور افراد ديگر در فاصله هاي نزديک و فضاي شخصي خود کمتر توجه نشان دهند.
حضور دست فروش ها در مسيرهاي ورودي بازار دزفول تکرار اين عمل سبب انتخاب راسته هايي براي گذر ميشود که يا از ديد مخاطبان جذبۀ بصري خاصي دارد يا رسيدن به مقصد را نزديک تر ميکند.
با توجه به جدول عامل ١ شامل تعداد شاخص هاي بيشتري است که ميتواند از جمله عوامل تعيين کنندٔە افزايش مرز فضاي شخصي در بازار سنتي دزفول به شمار آيد.