چکیده:
زمینه: ازجمله عواملی که منجر به بهرهوری ضعیف سازمان میشود نبود نظام ارزیابی عملکرد مطلوب کارکنان است. تبعیض و بیعدالتی در سازمان بهخصوص در امر ارزیابی عملکرد کارکنان بیشتر نمود پیدا میکند که بیانگیزگی و ناسازگاری کارکنان را به همراه خواهد داشت. در این مقاله نسبت به خطاهای عمدی و غیرعمدی نظام ارزیابی عملکرد کارکنان که اخلاق را زیر سوال میبرد شناخت حاصل میشود و هدف اصلی دستیابی به راهکارهای مناسب برای مقابله با آنها میباشد.
روش: پژوهش حاضر کاربردی - توصیفی است و به روش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان حوزه ارزیابی عملکرد کارکنان از 5 سازمان دولتی هستند که 12 نمونه به روش هدفمند (گلوله برفی) از بین ایشان انتخاب شده است و ابزار و روش گردآوری دادههای پژوهش مصاحبه و پرسشنامه است. بهمنظور تجزیه و تحلیل آماری از تکنیک دلفی فازی استفاده شده است.
یافتهها: بعد از مصاحبه با خبرگان و استخراج اولیه راهکارهای ارتقای ابعاد اخلاقی در نظام ارزیابی عملکرد کارکنان، تکنیک دلفی فازی اجرا شد که از بین 23 راهکار اولیه استحصال شده 12 راهکار ارتقای ابعاد اخلاقی در نظام ارزیابی عملکرد کارکنان (از نظر خبرگان) نهایی شد. از این بین مباحثی مانند مشارکت تمام کارکنان در طراحی نظام ارزیابی عملکرد، آموزش و رشد دانش ارزیابان و مکانیزمهای برخورد با عملکرد ضعیف کارکنان بیشترین امتیاز را کسب کردند.
نتیجهگیری: ابعاد اخلاقی در نظام ارزیابی عملکرد کارکنان باید براساس ذینفعان آن نظام بررسی شود تا بدینوسیله راهکارهایی برای ارتقای ابعاد اخلاقی شناسایی و اجرا شود.
خلاصه ماشینی:
در تحقیقی کاملتر، موضوعهای بالقوه اخلاقی در سطوح مختلف سازمان، مدیران، کارکنان و مشتریان بررسی شده است و در این تحقیق دیدگاه مدیران و کارکنان از فرآیند ارزیابی عملکرد 360 درجه مورد آزمون قرار گرفته است تا انتظارات مورد نظر اخلاقی ذینفعان13 مشخص شود.
بههمین دلیل، در این پژوهش نسبت به شناسایی راهکارهای ارتقای ابعاد اخلاقی برای تقویت نظام ارزیابی عملکرد کارکنان تلاش شده است.
راهکارهای ارتقای ابعاد اخلاقی شناسایی شده مرتبط به انتظارات ذینفعان نظام ارزیابی عملکرد کارکنان (رجوع شود به تصویر صفحه) خروجی نظرات خبرگان (جدول 3) در طراحی پرسشنامه استفاده شد و بین خبرگان توزیع شد تا نظراتشان را در خصوص اهمیت هر شاخص مشخص کنند.
با توجه به اینکه جامعه هدف این پژوهش 5 سازمان دولتی (فرهنگی و اجتماعی) است پیشنهاد میشود که مشابه این تحقیق در دیگر سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی نیز انجام شود و نتایج این تحقیقها با یکدیگر مقایسه شود و به وسیله تکنیکهای رتبهبندی از جمله AHP فازی و سایر تکنیکهای مقایسه زوجی، اولویت و اهمیت هر کدام از راهکارها شناسایی شود که از این طریق میتوان پیشنهادهای عمومی برای واحد ارزیابی عملکرد کارکنان سازمانها تعیین کرد.
بر اساس خروجی این پژوهش پیشنهاد میشود سازمانها جهت ارتقای سطح اخلاقی نظام ارزیابی عملکرد کارکنان، راهکارهای نهایی شده را در طراحی و اجرای کلیه فرآیندهای ارزیابی بهکار گیرند تا سازمان به سمت مسئولیت پذیرتر شدن و اخلاق مداری و حفظ سلامت اداری رهنمون شود.