چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی پدیدارشناسی شیوه های آموزش های مذهبی والدین به کودکان پیش دبستانی در شهرستان ارومیه در سال تحصیلی97ـ 1396بود. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش کیفی از نوع پدیدارشناسی (توصیفی) بود. جامعه پژوهشی را والدین کودکان پیش دبستانی در شهرستان ارومیه تشکیل دادند که به روش هدفمند و بر مبنای اشباع داده تعداد 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای به دست آوردن اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش « کلایزی» صورت گرفت. یافته های تحقیق (شیوه های آموزش های مذهبی والدین) در 4 عامل اصلی و 16 عامل فرعی به شرح ذیل دسته بندی شدند: الگوسازی (شامل اعتقاد و التزام عملی والدین به اصول دین، رعایت فروع دین، رعایت آموزه های اسلامی در خانواده)؛ سبک زندگی (موقعیت سازی، میزگردهای مذهبی خانوادگی، رعایت فرهنگ اسلامی، روش های تربیت دینی)؛ رسانه های آموزشی (شامل استفاده از فیلم های آموزشی، نرم افزارهای مذهبی و قرآنی، انتخاب برنامه های مناسب رادیو و تلویزیون، کتاب و تلفن همراه)؛ حضور در اماکن و مناسبت های مذهبی ( شامل حضور در مساجد و شرکت در اعیاد و سوگواری های دینی به همراه فرزندان، شرکت در اعیاد و جشن های مذهبی، حضور در مراسم دینی و مذهبی(سوگواری پیامبران و ائمه و برنامه های رحلت و سفرهای زیارتی) ) بود. نتایج این پژوهش بیانگر لزوم توجه هرچه بیشتر والدین به مقوله آموزش های دینی و مذهبی با توجه به شکاف نسلی و تغییرات جدید جامعه در حوزه فرهنگی است.
The purpose of the study is the phenomenological study of the parents’ religious teachings to preschool students in Urmia in the academic year of 1397-96. The scope of the research work was applicable and the approach was phenomenological (qualitative). The research community was preschool students’ parents in Urmia which has been saturated among 14 people in a meaningful way. In order to collect data، a semi-structured-interview has been used. Analysis has been done by using the Kolaizzi approach. The findings (methods of parents’ religious teachings) summed up into four main reasons and sixteen subsidiary reasons as follows: Modeling (parents’ believing in catechism practically، paying attention to the details of religion، and following the Islamic doctorine in the family). Lifestyle (positioning، religious family meetings، following the Islamic culture and religious teachings approaches). Educational media (like using educational movies، religious and Quranic softwares، choosing proper TV or radio programs، book and cell phone). Being in holy places and religious ceremonies like، (being in mosques and taking part in Eids and religious mourns with children and attending in Eids and religious ceremonies (mourning for the prophets and their families and death plans and pilgrimage trips). The result of the research work indicates the necessity of parents’ religious teachings due to the generations gap and recent cultural changes in society.
خلاصه ماشینی:
یافتههای تحقیق (شیوههای آموزشهای مذهبی والدین) در 4 عامل اصلی و 16 عامل فرعی به شرح ذیل دستهبندی شدند: الگوسازی (شامل اعتقاد و التزام عملی والدین به اصول دین، رعایت فروع دین، رعایت آموزههای اسلامی در خانواده)؛ سبک زندگی (موقعیتسازی، میزگردهای مذهبی خانوادگی، رعایت فرهنگ اسلامی، روشهای تربیت دینی)؛ رسانههای آموزشی (شامل استفاده از فیلمهای آموزشی، نرمافزارهای مذهبی و قرآنی، انتخاب برنامههای مناسب رادیو و تلویزیون، کتاب و تلفن همراه)؛ حضور در اماکن و مناسبتهای مذهبی ( شامل حضور در مساجد و شرکت در اعیاد و سوگواریهای دینی به همراه فرزندان، شرکت در اعیاد و جشنهای مذهبی، حضور در مراسم دینی و مذهبی(سوگواری پیامبران و ائمه و برنامههای رحلت و سفرهای زیارتی) بود.
اما بعضی پژوهشها بهطور کلی با این موضوع سنخیت دارند که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میشود: سوهانی، امیری قائمی، وکیلی و آهنگران (1396) در تحقیقی با عنوان «تبیین نقش مربیان و والدین در تعمیق باورهای دینی در کودکان با رویکرد قرآنی» نشان دادند که روشهاي الگوآفريني، محبت، تشويق، بصيرتبخشي و روش قصهگويي مؤثرترين روشهاي قرآني هستند كه والدين و مربيان را در دروني كردن آموزههاي ديني در كودكان و نوجوانان ياري ميدهند.
بر این اساس تحقیق حاضر میخواهد طی یک مطالعه پدیدارشناسانه به نمودشناسی برنامههای آموزشی دینی کودکان پیشدبستانی در خانوادهها بپردازد و به این سؤال اساسی پاسخ دهد که مهمترین برنامههای آموزش مذهبی که والدین در خانوادهها برای کودکان پیشدبستانی (سنین 3 الی 6 سال) انجام میدهند چیست؟ روش پژوهش با توجه به اهداف و ماهيت پژوهش حاضر، روش تحقيق، كيفي و از نوع پديدارشناختي (توصیفی) است.