چکیده:
کاربرد فراوان حرف اضافة با در زبان فارسی، پژوهش حاضر را بر آن داشته است تا در چارچوب دستور نقش و ارجاع، با بررسی بازنمایی ساخت منطقی برخی جملات زبان فارسی شنیدۀ پژوهشگران که دربردارندةحرف با بوده است، به بررسی انگیزشهای دستوری یا معنایی اعطای این حرف اضافه به گروههای اسمی در زبان فارسی بپردازد. نتیجة این نوشتار آن است که حرف اضافۀ با، حرفی اصولاً مکانی و مقولهای شعاعی است که مفاهیم مربوط به آن از مفاهیمی مرکزی چون باهمبودن و داشتن منشعب میشوند. بهتبع آن، نشان میدهد که نمیتوان تنها به قوانین اوّلیّۀ بیانشده در دستور نقش و ارجاع در زمینۀ تخصیص حروف اضافه، بسنده کرد و میبایست با بررسی انگیزشهای معنایی، ساخت منطقی جملات حاوی حروف اضافه را بهگونهای دقیقتر ترسیم کرد که از مشکلات و مسائلی که در نمودهای ساخت منطقی اوّلیۀ پیشنهادی رویکرد نقش و ارجاع وجود داشت، برحذر بود. افزون بر این، تحلیل ارائهشده در این پژوهش قادر به توجیه کاربردهای متنوّعی از حرف اضافۀ با مانند انواع قیدی، مشارکتی، پذیرنده و ابزاری در زبان فارسی است.
خلاصه ماشینی:
1 تحلیلی نقش گرا از کاربردهای حرف اضافۀ با در زبان فارسی 2 والی رضایی دانشیار زبان شناسی، دانشگاه اصفهان 3 سلیمان قادری دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه اصفهان چکیده کاربرد فراوان حرف اضافۀ با در زبان فارسی، پژوهش حاضر را بر آن داشته اسـت تـا در چـارچوب دسـتور نقـش و ارجـاع ، بـا بررسـی بازنمایی ساخت منطقی برخی جملات زبان فارسی شنیدٔە پژوهش گران که دربردارندٔە حـرف بـا بـوده اسـت ، بـه بررسـی انگیـزش هـای دستوری یا معنایی اعطای این حرف اضافه به گروه های اسمی در زبان فارسی بپردازد.
بـه تبـع آن ، نشان میدهد که نمیتوان تنها به قوانین اوّلّیۀ بیان شده در دستور نقـش و ارجـاع در زمینـۀ تخصـیص حـروف اضـافه ، بسـنده کـرد و میبایست با بررسی انگیزش های معنایی، ساخت منطقی جملات حاوی حروف اضافه را به گونه ای دقیق تر ترسیم کرد کـه از مشـکلات و مسائلی که در نمودهای ساخت منطقی اوّلیۀ پیشنهادی رویکرد نقش و ارجاع وجود داشت ، برحذر بود.
٢- بحث و بررسی در این بخش ، پس از ذکر مفاهیمی از حرف اضافۀ با در زبـان فارسـی و قـوانین اوّلّیـۀ اعطـای حـروف اضافه در دستور نقش و ارجاع از دیدگاه ون ولین (٢٠٠٥)، به برخی از مسائل که ایـن قـوانین قـادر بـه پاسخگویی آن نیست ، اشاره میشود؛ همچنین با معرّفی رویکرد چندمعنایی فارل (٢٠٠٩) در چـارچوب نقش و ارجاع و بررسی ساخت های منطقی حرف اضافۀ بـا بـر مبنـای آن رویکـرد، بـه محـک زدن ایـن تحلیل در رفع مسائل مطرح شده و توجیه کاربردهای بای قیدی، مشارکت ٢٢، نشان گرپذیرنده و ابـزاری 23 در زبان فارسی پرداخته میشود و شرح مزّیت آن در چارچوب دستور نقش و ارجاع بیان میشود.