چکیده:
دفاع در برابر دعوای خواهان به دو شیوه می تواند انجام گیرد: انکار اصل ادعا و به چالش کشیدن آن (دفاع ماهوی) و یا اعتراض به چگونگی اقامه ی دعوا و نقض قواعد دادرسی (دفاع شکلی). هر کدام از این دو شیوه، ماهیت، آثار و احکام خاص خود را دارد. تعیین قلمرو دفاع شکلی و یافتن معیاری برای تمییز مصادیق آن از دفاع ماهوی، موضوع مقاله ی حاضر است. با توجه به اینکه مبنا و مستند دفاع شکلی، نقض مقررات و تشریفات دادرسی است، معیار شناسایی را نیز باید در ماهیت این دسته از مقررات جست وجو نمود. بنابراین، به نظر می رسد، وجه تمایز و فارق میان دفاع شکلی و ماهوی در این نکته باشدکه هرگاه با طرح یک شیوه ی دفاعی از سوی اصحاب دعوا، دادرس بتواند وارد ماهیت شده و حکم صادر نماید، آن شیوه ی دفاعی را باید از مصادیق دفاع ماهوی دانست. اما اگر واکنش و دفاع طرف دعوا، امکان تشخیص ذی حق از بی حق را برای دادرس فراهم نیاورد، باید برآن بود که واکنش مزبور، مصداقی از دفاع شکلی است. عدم توجه به معیار ارائه شده، گاه موجب اختلاط مصادیق دفاع در قوانین، رویه ی قضایی و نوشته های حقوقی شده است.
خلاصه ماشینی:
اما، بیتردید، مهمترین و کاملترین مصداق قانون شکلی، قواعد مربوط به آیین دادرسی است؛ تاجاییکه به علت اهمیت این قواعد، «قانون شکلی» Formal law"/ و «قانون آیینی» واژه «آیینی»، معادل فارسی کلمه Procedural در زبان انگلیسی و Procédural به زبان فرانسه است.
نداشتن نفع در دعوای مطروحه نیز در حقوق دادرسی این کشور، ذیل ایراد عدم قبول یا عدم پذیرش قراری میگیرد (مواد 122 به بعد قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه) که دارای ماهیتی مختلط بوده و ویژگیهای قواعد شکلی و ماهوی را همزمان در خود جای داده است.
H Quarterly Journal of Judicial Law Views, No. 82 Comparative Study of Civil Liability of Trustee in Iranian and French law (Received: 25 Oct 2017 – Accepted: 02 Jul 2018) Alireza Fasihizadeh 1, Abbas Niazi 2 1.
Quarterly Journal of Judicial Law Views, No. 82 E The right of the accused to compensation in the Iranian criminal justice system (Received: 07 Dec 2017 - Accepted: 25 Aug 2018) Mansoor Rahmdel Assistant Professor of Islamic Azad University, Tehran BranchEmail: m_rahmdel@yahoo.
D Quarterly Journal of Judicial Law Views, No. 82 A Comparative Study of the Evolution of Political Offence in Iranian and Western Law (Received: 10 Jan 2018 - Accepted: 28 Oct 2018) Ghodratollah Rahmani Assistant Professor of Public and International Law at Allameh Tabataba'i UniversityEmail: gh.
B Quarterly Journal of Judicial Law Views, No. 82 The Nature of Arbitration Process Management by Arbitration Institutes and Applicable Law (Received: 07 Nov 2017 - Accepted: 11 Jun 2018) Mehdi Haddadi Assistant Professor of International and Public Law at Tehran University (Farabi Campus)Email: mhaddady@ut.