چکیده:
تغییرات آب و هوایی و خشکسالیهای حاد طولانیمدت، بحران آب، مهاجرت روستایی و کاهش جمعیت روستایی، استفاده ناکارآمد از نهادههای شیمیایی، بازده پایین کشاورزی متعارف و همچنین، حذف حمایتهای دولت باعث شد تا بخش روستایی و کشاورزی ایران با چالش روبهرو شود. از اینرو، در راستای حفظ منابع طبیعی و و ایجاد تغییر مثبت در وضعیت کشاورزان و روستاییان، ضرورت توجه به توسعه پایدار کشاورزی احساس میشد. با توجه به اهمیت دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی در موفقیت یا شکست هر سیاستی در این بخش، هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه آنها نسبت به نظامهای کشاورزی و اولویتبندی آنها در شهرستان شوشتر بود. بدین منظور، از روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) برای اولویتبندی استفاده شد و بر پایة نتایج اولویتبندی، بعد اقتصادی و نظام تولیدگرایی در اولویت نخست جای دارند.
خلاصه ماشینی:
جدول ١- معيارها و زيرمعيارهاي توسعة پايدار روستايي و کشاورزي (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: يافته هاي پژوهش روش شناسي تحقيق مطالعه حاضر در سال ۱۳۹۴، براي تبيين ديدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزي شهرستان شوشتر در خصوص ميزان اهميت هر کدام از سازه هاي مؤثر بر دستيابي به (۱) نظام کشاورزي مناسب و با استفاده از روش فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) انجام شد.
سپس ، براي هر کدام از معيارها، سه زيرمعيار مهم بدين شرح در نظر گرفته شد: دوام و سودآوري اقتصادي ، بهبود کيفيت زندگي و امکانات رفاهي و برآورده کردن نيازهاي جامعه (غذا) و خودکفايي در قالب زيرمعيارهاي اقتصادي ؛ برابري ، عدالت و مشارکت اجتماعي ، کاهش فقر و محروميت اجتماعي و نيز افزايش خوداتکايي و استقلال افراد در قالب زيرمعيارهاي اجتماعي ؛ کاهش استفاده از نهاده هاي شيميايي ، حفاظت از آب و خاک و تنوع زيستي در قالب زيرمعيارهاي زيست محيطي ؛ و تصميم گيري و قوانين و مقررات دولتي و از بالا به پايين (متمرکز)، تصميم گيري و قوانين و مقررات محلي و از پايين به بالا (غيرمتمرکز) و نظام خصوصي و بازار آزاد در قالب زيرمعيارهاي نهادي .
بنابراين ، براي دستيابي به دوام و سودآوري اقتصادي در جوامع روستايي شهرستان شوشتر، نظام توليدگرايي از ارجحيت بيشتري نسبت به ساير نظام ها برخوردار است ؛ نظام هاي چندکارکردي (با امتياز ۰/۲۷۰) و پساتوليدگرايي (با امتياز ۰/۰۸۶)، به ترتيب ، در اولويت هاي بعدي قرار دارند.
Rural development for agricultural sustainability (case study: rural district of Kashmar city).
Journal of Agricultural Science and Technology, 17(3): 577588.
Conceptualizing sustainable agriculture: Iran Asan illustrative case.
Journal of Sustainable Agriculture, 27: 2556.