چکیده:
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت ، احساس تنهایی و عزت نفس دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم انجام گرفت. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعهآماری شامل دانشآموز دختر دوره متوسطه دوم شهر کاشان بودند (تعداد 435)، و از بین آنها تعداد 50 نفر افرادی که دارای بیشترین میزان اعتیاد به اینترنت بودند با غربالگری توسط پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ[1] (1996) شناسایی شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) قرار گرفتند. آزمودنیها در سه مرحلهی پیشآزمون، پسآزمون و یک ماه بعد در مرحله پیگیری به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. ابزارهای اندازه گیری برای سنجش اعتیاد به اینترنت پرسشنامه یانگ (1996)، برای احساس تنهایی از پرسشنامه ی راسل(1980) و برای عزت نفس از پرسشنامه آیزنک(1976) استفاده گردید. درمان مبتنی بر کیفیت زندگی در طی هشت جلسه بهصورت گروهی به مدت دو ماه به گروه آزمایش ارائه شد. در این مدت گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل دادهها حاکی از آن بود که کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و عزت نفس در مرحله پس آزمون و پیگری موثر بود (p<.05). با توجه به این نتایج می توان دریافت که کیفیت زندگی درمانی بر کاهش اعتیاد به اینترنت و احساس تنهایی و افزایش عزت نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم موثر بوده است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به این نتایج میتوان دریافت که کیفیت زندگی درمانی بر کاهش اعتیاد به اینترنت و احساس تنهایی و افزایش عزتنفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم مؤثر بوده است.
کیفیت زندگی درمانی، اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی، عزتنفس، دانشآموزان دختر دوره دوم متوسطه Effectiveness of Quality of Life Therapy on Internet Addiction, Lonliness, and Selfe-steem of Female Second Grade High School Students Samaneh rezaei.
Keywords: quality of life therapy, internet addiction, lonliness, self esteem, second grade high school female students مقدمه امروزه با استفاده از فناوری و اینترنت، پیشرفت و گسترش مرزهای دانش و اطلاعات سریعتر شده است.
بـر همین اساس و بـا توجـه بـه نـو بودن موضوع در ایران، پژوهش حاضر بهمنظور کاهش آسیبهای این اختلال بهویژه در نوجوانان به بررسی بیشتر اعتیاد به اینترنت (خصوصا درزمینة درمان) و دو متغیر مرتبط با آن (احساس تنهایی و عزتنفس) پرداخته است.
نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره یا مانکوا بهمنظور بررسی تأثیر کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و عزتنفس در دانشآموزان دختر دارای اعتیاد به اینترنت در مرحله پسآزمون در جدول 3 ارائه شده است.
بحث و نتیجهگیری بر اساس یافتههای آماری نتایج پژوهش نشان میدهد که درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر میزان اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و عزتنفس دانشآموزانی که نمره بالایی در استفاده افراطی از اینترنت گرفته بودند، مؤثر بوده است.
نتایج حاکی از این بودند که درمان مبتنی بر کیفیت زندگی باعث کاهش متغیر اعتیاد به اینترنت و احساس تنهایی و افزایش عزتنفس دانشآموزان مورد مطالعه در این پژوهش در مرحله پسآزمون شده است.