چکیده:
مقاله حاضرمشتمل بر طرحی است در جهت ایجاد امت واحدة اسـلامی کـه راهبـرد مجمـع جهانی تقریب مذاهب اسلامی براساس آن پایه ریزی شده اسـت . در بخـش نخسـت ایـن طـرح ، مباحثی در زمینه وحدت قرآنی، نیاز مبرم جهان اسـلام ، منازعـات کلامـی ـــ فقهـی و طایفـه ای مذاهب اسلامی با یکدیگر، سیاسیبودن شکل گیری مذاهب اسلامی و نیـز عـدم قصـد مرجعیـت ائمه اربعه اهل سنت ، مطرح گردیده و آن گاه به مسـائل اساسـی دیگـری نظیـر تاسـیس مـذاهب ، خلاف آموزه های قرآنی، اسلام و مسلمانان ، عناوین برگزیدة خداوند برای جوامع اسـلامی و نیـز پیش گویی قرآن و پیامبرص در تجزیه امت اسلامی به فرقه ها و مذاهب پرداخته شده است .
بخش دوم مقاله به راهکار ایجاد امت واحـدة اسـلامی اختصـاص داده شـده اسـت . در ایـن مرحله مباحثی ازقبیل جایگاه اهل بیت ع در قرآن و روایات فریقین ، جایگاه اهـل بیـت ع در نگاه صحابه ، جایگاه اهل بیت ع در نگاه ائمه اربعه اهل سنت و نیز جایگاه آنان در نـزد قاطبـه اهل سنت بیان گردیده و درپایان چنین نتیجه گیری شده اسـت کـه تنهـا راه ایجـاد امـت واحـدة اسلامی، قرائت دین برمبنایی است که مورداتفاق همه فرقه های اسـلامی باشـد و آن چیـزی جـز تفسیر دین با قرائت اهل بیت ع نخواهد بود.
خلاصه ماشینی:
گویا اوضاع کنونی پیشآمده از حصر مذاهب اسلامی به چهار مذهب معروف، نشئتگرفته از پیشگویی پیامبرJ دربارۀ انحراف امت اسلامی از صراط مستقیم الهی است؛ زیرا با تکیۀ جوامع اسلامی به تقلید از مذاهب خاص و فاصلهگرفتن از هدایتهای قرآنی و سنت نبوی و نیز انسداد باب اجتهاد، امت اسلامی به شرور و بلاها مبتلا گردید و به همان خطری که پیامبر گرامیJدربارۀ آن به مسلمین هشدار داده بود، مبتلا گردید که از آثار آن، گستردگی اختلاف بین فرقههای اسلامی است که حتی برخی به تکفیر دیگران میپردازند و با آنان معاملۀ کفار می¬کنند (همان، ص16).
عالم بزرگ اهل ¬سنت شیخ سید سابق در مقدمۀ کتاب فقه السنة دربارۀ تلاش امامان مذاهب اربعه در هدایت مردم به دین الهی و تأکید آنان در نداشتن مرجعیت خویش می-نویسد: «ائمۀ اربعه نهایت سعیشان را در هدایت¬های دینی به مردم انجام داده و بهصورت مستمر آنان را از تقلیدنمودن از خود نهی نموده و می¬گفتند جایز نیست کسی گفتار ما را بدون دلیل شرعی بپذیرد و تصریح میکردند که مذهب اصلیشان تبعیت از حدیث صحیح است.
گفتار مفسران در ذیل آیۀ 32 سورۀ مبارکۀ روم بیانگر این استکه ذات اسلام بهدلیل ماهیت توحیدیاش منشأ وحدت و انسجام است؛ اما مسیحیت و یهودیت و ادیان دیگر فاقد چنین ویژگی هستند؛ زیرا ازآنجاکه وادی شرک خاستگاه کثرتها و منازعات است، بین پیروانشان منازعات مذهبی و طایفهای همچنان ــ تا قیامت ــ استمرار خواهد یافت؛ چون برای تبعیت از اهواء و دورشدن از مسیر توحید انتهایی متصور نیست: Pفأغرینا بینهم العداوة والبغضاء إلی یوم القیامةO(مائده(5): 14) (طباطبایی، بیتا، ج16، ص181).