چکیده:
از دیدگاه امام خمینی قدس سرّه، همگرایی، از اهداف بزرگ دین، ابزار پیشبرد اهداف دیگر و عنصر کلیدی تشکیل جامعهی فاضله است که در ایجاد و استقرار عدالت نقش محوری دارد. راهکارهای امام خمینی قدس سرّه، برای ایجاد، تثبیت و گسترش همگرایی در جهان اسلام، پرسش اصلی این مقاله است. پاسخ، براساس چارچوب نظری «امهات مطالب یا اسّ المطالب» و نظریهی سه لایهای بودن دین، با روش اکتشافی- استقرایی ارائه شده است. از نظر امام خمینی قدس سرّه، تحقق برادری در سه سطح باورها، اخلاق و رفتار در سطح جهان اسلام و گام دوم، که بیشتر مرتبط با سطح سوم، یعنی سطح رفتار است، مبارزه با قدرتهای مستکبر و ظالم است. این دیدگاه مبتنی بر سیرهی انبیای الهی علیهم السّلام، اهلبیت علیهم السّلام و آموزههای قرآن کریم است که در «نپذیرفتن ولایت یهود و نصارا»، «دوری از نزاع»، «اخوت ایمانی»، «اعتصام به حبلالله»، «کنار گذاشتن ترس و واهمه»، «همبستگی برادروار» و «مبارزه با ظلم و ظالم» تجلی مییابد. اعلام برائت از مشرکین در اجتماع ایمانی حج ابراهیمی علیهم السّلام، الهام گرفتن از عاشورا، پیروی از منجی موعود عجل الله تعالی فرجه الشّریف، بخشهایی دیگر از کارایی دیدگاه امام خمینی قدس سرّه را نشان میدهد که در این مقاله از آنها بحث شده است.
خلاصه ماشینی:
براساس این، به تعبیر امام خمینی(، «امروز ما مکلف هستیم که در هر لباس و هر شغلی هستیم، از اختلاف کلمه احتراز و به وحدت اسلامی، که پیوسته مورد سفارش کتاب و سنت است، گرایش نموده، کلمهی حق را علیا و کلمهی باطل را سفلا قرار دهیم»؛ (امام خمینی(، ج4: 311) بنابراین، برافراشتن پرچم حق در جهان، وظیفهی مسلمانان و بدیهی است که این مهم، با اخوت اسلامی و همگرایی جهان اسلام میسر است، نه با تفرقه و تنازع؛ بنابراین، زمانی که مسلمانان و سران کشورهای اسلامی به جای مبارزه با ظالم، یاور ظالم و به تعبیر دقیقتر، کارگزار ظالم باشند، نمیتوان انتظار داشت که در جهان اسلام همگرایی ایجاد یا تقویت شود؛ از این رو، باید ملتها و نخبگان، با به کار بستن نظریهی مقاومت، با شجاعت، شهامت و آگاهی، وارد میدان مبارزه شوند و از خطر هراسی به دل راه ندهند.
از دیدگاه امام خمینی(، مسلمانان با اقتدا به سیرهی سیاسی حضرت سیدالشهدا( و غلبه بر شک و شرک و نهراسیدن از مرگ، میتوانند به قدرتی شکستناپذیر و بلکه قدرت اول دنیا بدل شوند؛ به عبارت دیگر، همگرایی با حضور انسانهای ترسو بیمعناست؛ بنابراین، بر مسلمانان جهان است که با اقتدا به حضرت سیدالشهدا(، که مورد احترام، محبت و پذیرش همهی مذاهب اسلامی هستند، با هدف اصلاح و امر به معروف و نهی از منکر قیام و بر ترس، شک و شرک غلبه کنند و با اقتدا به سالار شهیدان، حضرت اباعبداللهالحسین(، حماسهای سیاسی خلق نمایند.