چکیده:
التزام آحاد جامعه به قوانین اجتماعی، یکی از مهمترین ضروریات زندگی در جوامع امروزی است. زمانی که عده ای قوانین اجتماعی و هنجارهای رسمی جامعه را نادیده می گیرند، ما با وضعیت قانون گریزی روبه رو هستیم. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر قانونگریزی جوانان شهر بروجن انجام شده است. عوامل اجتماعی شامل مسئولیت پذیری، ارزشهای دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی، جنس، وضعیت تاهل، تحصیلات، وضعیت مسکن و میزان استفاده از رسانه های جمعی می باشد. متغیر وابسته، قانونگریزی جوانان می باشد که به عنوان مسئله اصلی تحقیق در نظر گرفته شده است و با هریک از متغیرهای مستقل ذکر شده در ارتباط گذاشته شده است . این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و تکنیک پرسشنامه برروی 376 نفر از جوانان شهر بروجن انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها در سطح آمار توصیفی و تحلیلی و در قالب جداول توزیع فروانی و در سطح آمار استنباطی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است. نتایج نشان داد که متغیرهای مسئولیت پذیری، ارزشهای دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی، استفاده از رسانه های گروهی، وضعیت تاهل، وضعیت مسکن و تحصیلات، بر قانونگریزی جوانان تاثیری مثبت داشته، اما متغیر جنس بر قانونگریزی جوانان بی تاثیر بوده است .
خلاصه ماشینی:
زمانی که افراد احساس کنند هرج و مرج جامعه را فرا گرفته است یا به تعبیر دیگر، در جامعه زور جریان دارد و هر که زور بیشتری داشته باشد بهتر می تواند به اهدافش برسد، در این وضعیت احترام به قانون جایگاهی ندارد- تحقیقات تأثیر مثبت این عامل بر قانون گریزی را نشان می دهند.
(علیخواه، 88:1378) فردگرایی: فردگرایی یا ترجیح منافع فردی نسبت به منافع جمعی بر رفتار قانون گریزانه تأثیر مثبت دارد؛ یعنی هر چه افراد در جامعه به جای توجه به منافع عمومی و جمعی به دنبال رفتارهای سودباورانه و خودخواهانه باشند، کمتر تمایل به تبعیت از قوانین دارند.
با توجه به نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون (677/0r=) و سطح معناداری کمتر از 5 درصد (Sig=0/000) میتوان گفت که بین ارزشهای دینی و سنتی جوانان و میزان قانونگریزی آنها رابطه مستقیم و قوی وجود دارد.
باتوجه به نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون (496/0r=) و سطح معنیداری کمتر از 5 درصد (Sig=0/000) میتوان گفت که بین اخلاق اجتماعی جوانان و میزان قانونگریزی آنها رابطه مستقیم و متوسطی وجود دارد.
باتوجه به نتایج آزمونT و سطح معناداری کمتر از5 درصد (Sig=0/000) می توان گفت: بین جنس جوانان و میزان قانونگریزی آنها رابطه وجود ندارد(14/1 T=)؛ یعنی میزان قانون گریزی جوانان بر حسب نوع جنس آنان یکسان می باشد.
از دیدگاه نظریه های خرده فرهنگی، ویژگی های فرهنگی برخی ازافراد جامعه آنها را به سوی انحراف می کشاند، اما در مجموع می توان گفت که همة نظریه های مطرح در حوزة قانون گریزی یا بر ویژگی های فردی به عنوان علت انحراف تأکید دارند یا عوامل اجتماعی و ساختاری را در تحلیل انحراف مهم می دانند.