چکیده:
این مقاله بر این قصد است تا پایگاه ، جایگاه و نقش اجتماعی معلولان در دوره قاجاریه را بر اساس اسناد و منابع دست اول و تحلیل اسنادی بکاود . علاوه بر این مشخص نماید که افراد دارای معلولیت در جامعه در چه وضعیتی بسر می بردند و این امر را هم در ساختارهای اجتماعی و هم در محتوای فرهنگی و ذهنیتی جامعه ایرانی نسبت به این گروه ردیابی کرده و بدون ابراز احساسات و ارزشداوری نسبت به این وضعیت ، واقعیت های موجود را ارائه کند . از سویی دیگر در خصوص پایگاه ، جایگاه و نقش اجتماعی آنها از نظریات جامعه شناسی همراه با تطبیق با واقعیت های عینی معلولان استفاده شد .<br /> نتیجه حاصل شده از دوره قاجار نشانگر جایگاه و نقش بسیار اندک و نازلی بوده است که جامعه ایرانی بواسطه ساختارهای سنتی خود در عرصه اجتماعی به معلولان تحمیل و تلقین می کرد . این جایگاه و نقش به تمام عرصه های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی تسری پیدا می کرد و معلول در برابر انجام این خواسته های اجتماعی نقش و جایگاهی برای خود تصور نمی کرد و رفتارهای ناشی از ترحم های خویشاوندی و قبیله ای و بنده نوازی و مهرورزی دینی در برون رفت از این وضعیت کارساز نبوده است . زمان امیر کبیر و دوره مشروطه تلاش های جدیدی برای تغییر و تحول این وضعیت برای معلولان رخ داد که استمرار آن شرایط جدیدی را ولو مقطعی (از لحاظ زمانی) و منطقه ای (از لحاظ گستره جغرافیایی) بوجود آورد .
خلاصه ماشینی:
وضعیت اجتماعی معلولان در دوران قاجار 1 کامران عاروان چکیده این مقاله بر این قصد است تا پایگاه ، جایگاه و نقـش اجتمـاعی معلـولان در دوره قاجاریـه را بـر اساس اسناد و منابع دست اول و تحلیل اسنادی بکاود و مشخص نمایـد کـه افـراد دارای معلولیـت از سوی جامعه در چه وضعیتی بسر می بردند و این امر را هم در ساختارهای اجتماعی و هم در محتوای فرهنگی و ذهنیتی جامعه ایرانی نسبت به این گروه ردیابی کرده و بدون ابراز احساسات و ارزشـداوری نسبت به این وضعیت ، واقعیت های موجود را ارائه کند.
28 ٢- معلولان در دوران قاجار وضعیت معلولان این دوره به سه وضع تقسیم می شود کـه بـا توجـه بـه زمـان و مکـان بطـور همزمانی رخ داده و پیش رفته اند؛ یکی جایگاه و نقش نازل اجتماعی معلولان بر اساس نگـرش هـا و رفتارهای سنتی جامعه است که بیشتر معطوف به اوایل دوره قاجاریه است و نیز در نقـاط روسـتایی و عشایری و شهرهای کوچک وجود داشت ، دیگری آشنایی با نگرش هـا و رفتارهـای دنیـای غـرب از طریق مسافرت به این کشورها و یا رسیدن اخبار سیاست ها و اعمـال آنهـا در خصـوص معلـولان از زمان ارتباط مستقیم با تمدن غرب و آخر کار انتقال این دیدگاه به ایران و اعمال سیاست ها و نگرش های جدید نسبت به معلولان در زمان امیرکبیر و مشروطه است .