چکیده:
قدرت نرم و استفاده از ابزارهای مرتبط با آن در سالهای پس از انقلاب سبب شد تا نفوذ ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران بر اساس تحولات سیاسی و منطقهای افزایش یابد تا آنجا که قدرتهای منطقهای و فرا منطقهای به مقابله با این قدرت نرم بپردازند. الهام بخشی انقلاب اسلامی نشاندهنده منابع و ابزارهای قدرت نرم که شامل گفتمان اسلامی – شیعی، نفوذ مرجعیت شیعه و فرهنگ راهبردی پایداری و مقاومت می¬باشد و توانسته گسترش و نفوذ ژئوپلیتیکی ایران را موجب شود. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی قدرت نرم و تاثیر آن بر تحولات ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران است. تا با بررسی هرکدام از شاخص¬های فوق به تاثیر این عوامل بر کشورهای منطقه بهویژه یمن، لبنان، عراق و بحرین پرداخته و گسترش ژئوپلیتیکی ایران تبیین نماید. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات بر مبنای مطالعات کتابخانهای و اینترنتی صورت گرفته و بحث و یافته¬ها عمدتا به شیوه تحلیل کیفی ارزیابیشده است. یافتههای پژوهش حاضرنشان می¬دهد که جمهوری اسلامی ایران دارای منابع متعدد قدرت نرم در سطح داخلی و خارجی بوده و پس از فرایند انقلاب اسلامی، همواره افزایش و بهرهگیری از قدرت نرم سرلوحه دستگاه سیاست خارجی بوده و ایران با بهرهگیری از پتانسیلهای فرهنگی، هنری، علمی و سیاسی خویش به تعامل و ارتباط متقابل با سایر کشورهای جهان بهویژه کشورهای اسلامی پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
در زمينـه قــدرت نــرم و تــأثير آن بــر تحــولات ژئــوپليتيکي جمهــوري اســلامي ايــران ، مطالعــاتي انجام شده اند که در جدول زير به آن ها اشاره ميشود: جدول شماره ١- پيشينه تحقيق (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) اما مسئله ويژه براي پژوهش حاضر در تفاوت با ديگر پـژوهش هـاي ذکرشـده در فـوق ؛ بـه مسئله تأثيرگذاري منابع قدرت نرم بر تحولات ژئوپليتيکي جمهوري اسلامي ايران است که در حقيقت با بررسي منابع قدرت نـرم ايـران بـه خصـوص گفتمـان اسـلامي – شـيعي، نفـوذ مرجعيت شيعه و فرهنگ تشـيع و فرهنـگ راهبـردي پايـداري و مقاومـت بـر بسـتر انقـلاب اسلامي به اين تأثيرگذاري ميپردازد.
از سوي ديگر با توجه به آنکه انقلاب اسلامي ايران مولود قدرت نـرم است در راستاي سند چشم انداز ٢٠ ساله ، جمهوري اسلامي ايران مـيبايـد در جهـان اسـلام الهام بخش ، فعال و مؤثر باشد و با تحکيم الگوي مردم سالاري ديني، توسعه کارآمد، جامعـه اخلاقي، نوانديشي و پويايي فکري و اجتماعي، بر همگرايي اسلامي و منطقه اي- بـر اسـاس تعاليم و انديشه هاي امام خميني- تأثير بگذارد به همين منظور، ازآنجاکه ايران با کشـورهاي خاورميانه روابط فرهنگي-تاريخي، سياسي و اقتصادي ديرينه دارد، ميتواند با بهره گيري از قدرت نرم خود به خواسته هاي خود برسد و با ارتقاي قدرت نرم خود و تقويـت مؤلفـه هـاي آن به منافع ملي نيز دست يابـد (بيکـي،١٣٨٨: ٢٥؛ پوراحمـدي،١٣٨٩؛ حجـازي،١٣٩١).